Forum Ogrodnicze Oaza

Łacina jest międzynarodowym językiem stosowanym w nazewnictwie roślin. Zasady nazewnictwa zostały ujednolicone aby nie było wątpliwości co jest opisywane.

Oto krótki poradnik nomenklatury łacińskiej.

PRZYKŁAD: Cornus alba 'Elegantissima' czyli dereń biały 'Elegantissima'

Cornus - to nazwa rodzajowa, zawsze piszemy ją z dużej litery kursywą np. Berberis (berberys), Quercus (dąb), Aconitum (tojad)
alba - to nazwa gatunkowa, zawsze piszemy ją z małej litery, kursywą
'Elegantissima' - to nazwa odmianowa, zawsze piszemy ją z dużej litery, w apostrofach, bez kursywy np. 'Aurea', 'Black Lace', 'Fastigiata'

Często zdarza się, że nie używamy nazwy gatunkowej, bo jej nie znamy, lub w wyniku wielu krzyżowań jest już nie określenia. W tym wypadku zapisujemy nazwę rodzajową i dodajemy skrót sp. czyli species (gatunek). Nazwa rodzajowa jak zawsze z dużej litery, cały zapis kursywą
Przykład: Rosa sp., Fagus sp. Sedum sp.

Oznaczanie mieszańców:
W przyrodzie wystepują mieszańce międzygatunkowe i rzadziej międzyrodzajowe. Oznacza się je znakiem "x" w odpowiednim miejscu np:
Mieszaniec międzyrodzajowy: xFatshedera lizei - x jest przed nazwą rodzajową, bez spacji
Mieszaniec międzygatunkowy: Ulmus xhollandica - x jest przed nazwą gatunkową, bez spacji

Nazwy handlowe:
Marketing ma swoje prawa, i roslinom nadawane są chwytliwe nazwy aby zwiększyć sprzedaż.. Wprowadza to trochę zamieszania w nazewnictwie.
Prawidłowo byłoby tak:
Physoarpus opulifolius 'Tuilad'^PBR LADY IN RED
To oznacza że owa pęcherznica została zarejestrowana przez hodowcę jako 'Tuilad', a LADY IN RED jest nazwą handlową pod jaką występuje na rynku. Nazwę handlową piszemy drukowanymi literami bez apostrofów. Jednak bardzo często spotyka się 'Lady in Red' co by wskazywało na nazwę odmianową. Nie jest to błędem tragicznym, nazwa hodowcy jest często nieznana lub nierozpoznawalna dla danej rośliny. Ale warto wiedzieć dlaczego niektóre nazwy na etykietach sa drukowane, bo to nie przypadek

Doskonale, pora się nieco doszkolić.

Mariusz pewnie że masz rację, elaborat powinien być o wiele dłuższy, ale to co jest uznano za zbyt wysokie wymagania z mojej strony, więc nie wiem czy jest sens to rozwijać..

Jest sens, rozwijaj, jeśli możesz. Wszystkim na dobre wyjdzie

Jest sens Kamilko, napisać, wytłumaczyć. Nawet jak tylko część osób skorzysta. Nie zrażaj się.

Może coś na temat wymawiania. Bo niektóre nazwy są trudne, i niektórzy nie wiedzą jak to przeczytać.
A są takie zasady jak w języku angielskim czy niemieckim

np. Eschscholtzia californica wymawia się Eszolcja kalifornika
albo Ipomea purpurea wymawiamy Ipoma purpura

Liczę na Twoje lekcje, bardzo są dla mnie przydatne

O żesz, Mistrzu Igorze, ja nie jestem lingwistą tylko grzebię sobie .. w ziemi Szczerze mówiąc nie mam pojęcia o fonetyce czy gramatyce łaciny, umiem je czytać i pisać te nazwy.. no bo umiem, 12 lat je widzę i słyszę to jakoś wlazło Musiałabym poszukać jakiejś literatury na ten temat

Ja się uczyłam łaciny klasycznej. Cezara czy Horacego cytować nie będę
Co do wymowy ja umiem tylko tzw. tradycyjną.
I w niej Ipomea czyta się dokładnie tak jak się pisze. To zlepki literowe ae i oe czyta się jako e.
Np. Chaenomeles przeczytam jako chenomeles
Spiraea jako spirea
Chamaecyparis jako chamecyparis
Leucothoe jako leukote
Ten ostatni przykład pokazuje, że w zlepkach th, h pozostaje nieme.
Są wyjątki kiedy ae albo oe czyta się tak jak zapisane, ale zawsze e jest oznaczone poprzez podwójne kropki, a więc aë, oë . I tak powinno być w np nazwie rokitnika,
Hippophaë- hippofae
ten ostatni przykład pokazuje też, że zlepki ph czytamy jak polskie f.

Ma być ciąg dalszy?

Jak na zaliczeniu mówili Ipomea to ich poprawiali. Ja powiedziałem Ipoma i było dobrze
Swego czasu miałem problemy z wymową Tropaeolum...niby proste, ale jakoś każdy miał z tym problemy.
Wystarczy znajomość zasady ae=e i wychodzi Tropeolum

Aniu, ja zawsze z chęcią poczytam. Widzę, że jak przyjdzie czas na studia to będę już nieźle wyszkolony

To dzisiaj jeszcze tylko tyle:
W połączeniach liter rh, h pozostaje zawsze nieme, a więc czytamy:
Rhododendron - rododendron
Rhus -rus
Rhamnus -ramnus

I wzbudzające kontrowersje połączenie qu - dla mnie osobiście zawsze pozostanie twardo wymawianym kw.
Quercus - kwerkus
Aquilegia- akwilegia

Chociaż wiem, że ciężko się z tym oswoić, skoro upowszechniło się czytanie jako ku: kuerkus, czy raczej kłerkus (dziwnie się pisze takie wyrazy )


Igorze, tak jak pisałam, ae różni się od ea. A nauczyciele też są omylni

cdn proszę pisać jeśli są literówki, wzrok już słaby...

Aniu zostawiam Ci ten wątek na lingwistykę stosowaną w odniesieniu do łaciny Jest drugi, tak sam wątek tam rozwinę zasady z punktu widzenia biologii, tobie zostawiam zabawy językowe Nie masz nic przeciwko?

A i mnie na studiach uczono [kłerkus] A może jest wymowa miękka i twarda jak w niemieckim?

Są po prostu dwie szkoły wymowy.
Nie ma sprawy, dopiszę jeszcze może jutro co ważniejsze zasady z przykładami.

To dobrze, że jest ten wątek. Przez zaliczeniami z wymowy będę tutaj prosił o rady

Łacina- wymowa
Athyrium- Atyrium
Dryopteris- Dryopteris
Matteuccia- Mateukia?
Polypodium- tak samo

Proszę poprawić, bo nie jestem pewien, dopiero zaczynam paprocie.

Kamilo, na to się nie piszę, bo by wyszło moje nieuctwo

Igorze, tylko nie powierzaj mi odpowiedzialności za Twoje oceny! Mniemam że mieliście podane zasady wymowy, których macie przestrzegać.
Pierwsze ok, drugie naturalnie mi wychodzi driopteris, bo "y" jest obok samogłoski, w trzecim w zgodzie z regułami mattełkcja (spółgłoskę podwójną tt wymawia się podwójnie z przytrzymaniem, zaś cc przed samogłoską "i" jako kc), ostatnie ok.
Jeśli masz wątpliwości w szkole, zapytaj nauczyciela, nauczycielkę, może mieć inną wizję niż ja, a oceny szkoda...

Aniu, spokojnie, za przekręcenie literek nie obniżają oceny
Jak się zna nazwę ale trochę nie potrafi jej wypowiedzieć to nic złego

Takie zasady jak ae itd. to może były.. ale, że cc czyta się jako kc to nie wiedziałem -dzięki.

Igorze, cc przeczytam jako kc przed: i, y, e, ae, oe.
Na przykład: Crateagus coccineus -krategus kokcineus
Vaccinium -wakcinium

Ale już to samo cc przed a, o, u, au i spółgłoskami, przeczytam tylko jako kk!
np. Acca -akka
baccata- bakkata
Yucca-jukka

Początkującym zapewne sprawia trudności wybór, kiedy przeczytać c jako c, a kiedy jako k. Z czasem wymowa c staje się naturalna, że tak powiem, samo się dobrze czyta, bez analiz
Reguły są takie:
c przed a, o, u, au i spółgłoskami - czytamy jak polskie k.
c przed e, i, y, ae oraz oe czytamy jak polskie c

I tak dla przykładu k:
scopulorum - skopulorum
campestre- kampestre
carnea- karnea
tataricum-tatarikum
paniculata-panikulata
coronarius-koronarius

Natomiast c:
decidua-decidua
Picea- picea
Cercis- cercis
cinerea- cinerea
caeruleum-ceruleum

Kolejne przykłady tradycyjnej wymowy:

Kłopotliwe może być su, bo znów wymowa zmienia się w zależności od sąsiadujących głosek, tak więc su będzie czytane sw, jeśli sąsiaduje z samogłoską w sylabie, o proszę:
suaveolens- swaweolens - nie było mi łatwo wyszukać, bo nazw tego typu jest naprawdę niewiele

Ale w innych przypadkach czytamy su normalnie i takiego brzmienia jest dużo dużo więcej, tak jak tutaj:
subulata - subulata
grossularia - grossularia
suspensa - suspensa -nie jest ta łacina taka straszna

Skoro przy "s" jesteśmy, to jak należy czytać nazwę róży pomarszczonej (Rosa rugosa)?
W Wikipedii - "Tradycyjna wymowa łacińska" pl.wikipedia.org/wiki/Tradycyjna_wymowa_%C5%82aci%C5%84ska - wyczytałem: "wymowa 's' jako 'z' w pozycji pomiędzy samogłoskami jest błędem".
Zatem prawidłowo czytamy "rosa rugosa", czy tak?
Ja się przyzwyczaiłem do "roza rugoza", chyba niepoprawnie?
A rozarium? Ta nazwa chyba z łaciny, to czemu nie "rosarium"?