Dalie to rośliny późnego lata i jesieni. Mają niezwykłe kwiaty, o różnym kształcie i w ogromnej palecie barw , brak tu tylko barwy niebieskiej , do której uzyskania od lat dążą hodowcy. Nie sposób przejść obok nich obojętnie. Również pokrój samej rośliny jest wyrazisty.Wśród dalii znajdziemy miniaturki rosnące do 30 cm i ponad dwu metrowe olbrzymie krzewy , odpowiednio wielkość kwiatów waha się od 3 cm do ok 30 cm średnicy . Prezentują też pełne spektrum pełności od pojedyńczych po barokowo pełne , strzępiaste , igiełkowe , jeleniorożne , do kształtów pająkowatych i przypominających orchidee.Okres kwitnienia to co najmniej 4 miesiące , ich spektakl kończą przymrozki . Uważam , że wśród dalii każdy znajdzie coś dla siebie.
Sadzenie
Karpy dalii sadzimy przy końcu kwietnia , tak aby niebezpieczeństwo majowych przymrozków przetrwały jeszcze nie dając młodych przyrostów ( jeżeli jednak mamy zielone kiełkujące pędy , a spodziewamy się ujemnych temperatur okryjmy je włókniną , gazetami ale w żadnym wypadku folią). Jeżeli wcześniej chcemy cieszyć się kwiatami dalii i podpędzamy karpy wysadzając do doniczek ( można to już robić od końca marca i sama też tak robię często ) to z wysadzaniem wstrzymajmy się aż temperatury całą dobę będą dodatnie.
Stanowisko dla dalii powinno być słoneczne . Chociaż dalie będą rosły w każdej, przeciętnej glebie z dobrym drenażem, to jednak za dodatkową troskę potrafią się odwdzięczyć. Trochę kompostu w dołek wystarczy i nawożenie w czasie kwitnienia. Najlepiej jednak wprowadzić do gleby jak najwięcej próchnicy, podnieść dzięki temu poziom gruntu, aby karpy nie były w wodzie po większych opadach deszczu. Dalia potrafi korzeniami szukać wody na znacznych głębokościach. Dobrym nawozem jest mączka kostna, albo jeden z dostępnych nawozów mineralnych np. Florovit lub Magiczna Siła Substrala z przeznaczeniem dla roślin kwitnących.Nie gardzą też gnojówką z pokrzywy.
Pielęgnacja krzewów w czasie kwitnienia
W lipcu, gdy dalie zaczynają kwitnąć, usuwamy kwiaty, celem pobudzania do wypuszczania nowych. Możemy też przycinać niektóre pędy, celem opóźnienia kwitnienia i uzyskania ciągłości na dłuższy okres. Przycięte krzewy się rozgałęziają i kwitną później. Wysokie odmiany powinny mieć też usuwane słabe pędy boczne. Dalie wymagają też dobrego zaopatrzenia w wodę. W gorące, letnie dni, wielka powierzchnia liści dalii wyparowuje duże ilości wody. Te straty muszą być uzupełniane w okresach suszy. Jeśli tego nie zrobimy, rośliny będą marnieć i w efekcie zamierać. Objawem zapotrzebowania krzewu na wodę jest więdnięcie. Najbardziej skuteczne będzie obfite podlanie wieczorem .
Wysokie krzewy o dużych kwiatach często wymagają podpór .
Wykopywanie
Ogólnie przyjęto , że dalie wykopujemy po pierwszych przymrozkach , czarne łodygi i pomarznięte kwiaty nie są już żadną ozdobą. Trzeba wtedy przyciąć łodygi, wykopać karpy i przesuszyć. Głównym problemem w uprawie dalii jest ich przechowywanie. Zimne i mokre warunki nie są dobre dla dalii, z kolei zbyt suche, powodują wysychanie bulw i ich marszczenie. Najlepsza jest temperatura 4-10 stopni i przykrycie suchym torfem, piaskiem , trocinami czy popiołem drzewnym. Karpy umieszczamy w skrzyneczkach i ustawiamy w miejscu zimowania. Obserwujemy, czy nie dostały plam i czy nie gniją,chore części usuwamy.Niektórzy kopcują dalie jak rośliny okopowe , nie możemy wtedy oglądać karp aż do otwarcia kopca wiosną.Jeżeli mamy sucha i ciepłą piwnice i karpy dalii po zimowaniu są wyschnięte i pomarszczone , można spróbować przed sadzeniem je namoczyć jednak nie zawsze rezultaty takiego zabiegu są zadowalające ( bywa , że taka moczona dalia zagniwa po posadzeniu).
Rozmnażanie i podział
Najłatwiej dalie rozmnaża się przez podział karpy dalii , można to zrobić na wiosnę przed sadzeniem lub jesienią po wykopkach ( oba terminy maja swoich zwolenników).Można dalie rozmnażać z nasion z tym , że nasiona zebrane z odmian nie powtórzą cech rośliny matecznej. Można dalie rozmnażać przez wykonanie sadzonek wierzchołkowych , uważam jednak , że dzielenie karp jest sposobem najlepszym i najwygodniejszym.Pamiętajmy jednak aby podczas dzielenia , każda karpa miała chociażby jeden pąk (z pojedynczej oderwanej bulwki nic nie wyrośnie)
Choroby i szkodniki
Dalie narażone są zarówno na choroby wirusowe – mozaikę dalii, grzybowe – szarą pleśń, zgniliznę twardzikową, głowniową plamistość oraz szkodniki – mszyce, przędziorki, skorki i ślimaki. Od razy powinniśmy zwalczać mszyce, mogące stać się przyczyną chorób wirusowych.
Najbardziej podatne dalie są jednak na choroby grzybowe. W warunkach nadmiernej wilgotności poraża rośliny szara pleśń. Dalie silnie porażone przez choroby grzybowe powinniśmy natychmiast usunąć, a słabiej zainfekowane opryskiwać, co 2 tygodnie, aż do widocznego zahamowania dalszego rozwoju grzybów. Wśród wielu preparatów wybrać możemy np. Dithane M-45 80 WP. Przędziorki zwalczamy preparatami Talstar 100 EC lub Vertimec 018 EC, mszyce np preparatem Mospilan 20 SP. Rośliny słabo rosnące, te o przebarwionych liściach, wykopujmy i palmy.
Żeby nie narażać dalii powinniśmy karpy dalii sadzić co rok w innym miejscu ogrodu.
Na razie tyle zapraszam do wspólnego tworzenia wątku
dzielenia się w nim swoim doświadczeniem i radami , aby nasze dalie corocznie wprawiały nas w zachwyt.