Miniaturka | Nazwa zgodna z ENA i ZSP | Nazwa zgodna z wynikami najnowszych badań | Synonimy | Polska nazwa zwyczajowa |
| Iris reticulata | Iridodictyum reticulatum Rodion | | Kosaciec żyłkowany
Irys żyłkowany
Irysek żyłkowany |
Strefa: 5 do 9
Kwitnie na przełomie marca - kwietnia w tym samym czasie, co przebiśniegi (Galanthus), śnieżnik (Chionodoxa) i wczesne krokusy. Wąskie, podobne do trawy liści dorastają do 30 cm po rozkwicie, zanikają późną wiosną, gdy roślina wchodzi w stan uśpienia.
Najlepiej rośnie w dobrze przepuszczalnych glebach w pełnym słońcu lub półcieniu. Gleba musi być wilgotna w czasie rozwoju pąków kwiatowych, natomiast stosunkowo sucha w lecie, aby bulwy wytworzyły pąki na następny rok. Dojrzała cebula iryska często zamiera, tworząc kilka drobnych cebulek potomnych, które zakwitną po 2-3 latach.
Sadzimy je stosując odstęp między cebulami 5-8 cm na głębokość 5-6 cm. Generalnie należy dążyć do późnego wysadzania irysków, gdyż w czasie długiej ciepłej jesieni rośliny wypuszczają liście przed nadejściem zimy, co jest bardzo niekorzystne i może doprowadzić do wyginięcia cebul. Wysadzone w ubiegłym roku we wrześniu, razem z tulipanami, rozpoczęły wegetację podczas cieplejszego stycznia, w lutym podczas fali mrozów padły
Gdy zima jest mroźna i bezśnieżna konieczne jest przykrycie miejsc sadzenia cebul, np. korą, słomą lub liśćmi.
Trzeba jednak pamiętać o wczesnym usunięciu okrycia na wiosnę, aby rośliny mogły swobodnie rosnąć. Pomiędzy roślinami ściółka może pozostać, gdyż pomoże w utrzymaniu wody w glebie. Podlewanie kończymy z chwilą zakwitnięcia kwiatów, ponieważ po tym terminie jest ono nawet szkodliwe.
Cebule irysa żyłkowanego wykopuje się i dzieli w połowie czerwca, gdy zaschną liście, ale najlepiej to zrobić dopiero wtedy, gdy kwitnie znacznie spada.
Po wykopaniu cebule przesusza się w temperaturze około 25°C przez kilka dni, a następnie oczyszczone przechowuje w ażurowych pojemnikach, wykorzystać można też do przechowywania cebulek papierowe torebki.
Irysy żyłkowane najlepiej wyglądają posadzodzone w grupie, są idealnymi roślinami na skalniaki, do mis, donic, ożywiają też rabatki zanim rozpoczną wegetację inne byliny.
Jeżeli z posadzonych cebulek nie wyrastają liście lub rosną żółte i szybko więdną, cebule zostały zaatakowane przez
zgniliznę podstawy cebul. Cebule najczęściej wskutek tego giną. W celu uniknięcia tej choroby nie sadzimy cebul irysów po mieczykach, frezji, a przed sadzeniem warto zaprawić je fungicydem.
Spośród szkodników najczęściej atakuje je
wciornastek mieczykowiec. Jest to ciemnobrunatny owad długości 1,5 mm, wygląda jak maleńki kawałek cienkiej nitki. Gdy larwy i dorosłe owady żerują na liściach, pędach i kwiatach, zauważyć można srebrzyste smugi i punkty po nakłuciach, a następnie brązowienie i usychanie porażonej tkanki.
Zalecane jest, w przypadku żerowania tego szkodnika, opryskiwanie środkiem owadobójczym.