Forum Ogrodnicze Oaza

Nie będę oryginalna w pomyśle
Wątek dotyczy piwonii ogrodowych. W ogrodach najczęściej królują stare odmiany piwonii chińskich i lekarskich(majówek).Babcine piwonie mają wiele niezaprzeczalnych zalet, w większości to zdrowe okazy, którym niestraszne zaniedbanie i które mimo niesprzyjających okoliczności potrafią zakwitnąć. No to przy nowych , babcine powinny odejść w zapomnienie. Nic bardziej mylnego -piwonie historyczne wracają do łask. Szkółki na nowo proponują zapomniane odmiany - np. "Amabilis", "Superba Edulis"," La Lolarine","Sarah Bernhardt" itd/. Wszystkie są pełne wigoru, mają doskonałe pędy, zapach kwiatu- wspaniały.Wiele jest bez nazwy, ale czyż nie pasują lepiej do naszych naturalistycznych ogrodów, wśród wiejskich i botanicznych roślin.
Wiele z piwonii, rosnących w naszych ogrodach to bezimienne rośliny, ale to nie znaczy że nie mogą się pokazać w tym wątku. Z nazwą czy bez babuszki mają prawo wystąpić.

Zacznę od nieznanej różowej z dwoma rodzajami płatków.



druga- różowo-biała.

Z jednego krzaka tak różne, że podejrzewam dwie odmiany wkopane w jednym dołku

Uprawa piwonii zielnych w Europie- trochę historii.

Pod koniec XVIII wieku pierwsze piwonie zielne dotarły z Chin do Europy. Teraz rozpoczęła się działalność hodowlana poza granicami Chin. Do tego czasu zostały wyprodukowane w europejskich ogrodach różne formy Paeonia officinalis. « Piwonia biednych», jak ją nazywano. Teraz, chińskie piwonie zielne, dotarły do Europy i niosły w sobie bogaty potencjał genetyczny.

Nicolas Lemon był prawdopodobnie pierwszy w produkcji nowych odmian z nasion chińskich, zielnych piwonii.
Różowy 'Edulis superba', którą wyprodukował w 1824 roku jest nadal dostępna na rynku.

W Europie, przede wszystkim we Francji, ale i w Anglii i Niemczech, jak również, szkółkarze jak Desery, Crousse, Lemoine, Kelway a później Goos & Koenemann rozpoczęli i kontynuowali pracę z tego bogatego materiału. Tak więc cała seria znakomitych odmian zostało stworzonych, z których większość nosi nazwy francuskie i nadal należą do standardowego zestawu wielu szkółek. Czas wielkiego europejskiego okresu uprawy piwonii trwał od około 1840 do drugiej wojny światowej. Potem zainteresowanie ucichło. Tylko kilka nowych rodzajów było produkowane przede wszystkim we Francji i Niemczech : Firma Rivière i szkółka Niemca - Klose, który próbował ratować odmiany szkółki Goos & Koenemann, których przedsiębiorstwo zostało zamknięte po wojnie; rzeczywiście panu Klose udało się uratować sporo niemieckich odmian.

w oparciu o artykuł ze strony www.paeonia.ch/welte/einfe9.htm

Dwie odmiany intensywnie pachnące o bardzo podobnych kwiatach-

Wysoki krzak, liście duże, na jednym pędzie kilka pąków, kwiaty bardzo duże







Nieco niższa, pędy jednokwiatowe

Istnieją setki odmian piwonii dostępnych w handlu, pomimo faktu, że wiele centrów ogrodniczych wprowadza jedynie kilka odmian w podstawowej barwie: czerwonym, różowym i białym.

Najczęściej uprawiane piwonie pochodzą od odmian chińskiej- Paeonia lactiflora. Ulepszone- były hodowane w różnych krajach o umiarkowanym klimacie, w tym w Anglii, Francji i Stanach Zjednoczonych i Japonii. W ciągu ostatniej dekady, liczba piwonii hodowanych w Chinach i Nowej Zelandii odkryte dla Ameryki Północnej, a ich liczba rośnie każdego roku. Tylko czas pokaże, czy są one znaczące ulepszone, czy nie.

Te piwonie są klasyfikowane według formy kwiat:
1) pojedyncze - z jednym lub dwoma rzędami płatków i centrum pręcików
2) Semi-double - z trzema lub więcej rzędów płatków (rzadko mniej) iz centrum pręciki
3) Japońskie i Anemone - obie są różne, ale zazwyczaj zalicza się je razem przez większość autorów - z centrum pręcików, które są częściowo przekształcone w płatki.
4) Pełne - w pełni podwójnie z wielu płatków i często nie wykazuje pręcików, lub ukryte te czasami pokazuje jak wieki kwiatowych. Obejmuje bombę i róża formy.

Hybrydowe piwonie- te wynikają z krzyżowania dwóch różnych gatunków. Wiele z nich to hybrydy z mało znanych gatunków z Europy. Kolory mogą być o wiele bardziej żywy niż nie-hybryd. Są one często trudne do propagowania i wiele pozostaje nieuchwytnych lub drogie, są propagowane z nielicznych. Mogą być klasyfikowane przez postacie kwiatów, ale większość to pojedyncze lub półpełne.

W Nichols Arboretum Peony Garden znajduje się historyczna kolekcja odmian piwonii, które zostały wprowadzone w ogrodach w całym XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Zainteresowanie hodowlą piwonii wystartowało w tym czasie, a następnie boom wielu piwonii wprowadzonych na rynek. Po II wojnie światowej, pasja do piwonii spadła, nasilając się ponownie w 1980 roku.

Udział hodowców Europy i Ameryki Północnej w tworzeniu odmian piwonii.

Może kilka zdań o powstaniu innych form kwiatu piwonii zielnych niz pojedyncze czy pełne. Te drugie były hodowane w Chinach, skąd trafiły do Japonii, Japończykom nie podobały się ciężkie , rozkładające się pełne formy piwonii i postanowili je 'wyszczuplić. Tak powstały tam odmiany , które dziś hodowcy nazywają japońskimi.


Piwonie japońskie – wykształcają jeden lub kilka okółków okazałych płatków, a w środku występują, często kontrastowo zabarwione, wąskie płatki pręcikowe-prątniczki, np. nowsze odmiany:‘Ewelina’, ‘Ursyn Niemcewicz’, ’Władysława’,‘Westerner’, ‘Sword Dance’, ‘Nippon Brilliant’, ‘Nippon Beauty’.Japończycy ceniąc te cechy,pogłębiali jakość tego typu i wiele z pierwszych odmian tych piwonii było importowanych do Europy z Japonii.
Prątniczki mogą być w kolorze kontrastującym z płatkami zewnętrznymi. Prawie zawsze krawędzie, zwłaszcza w końcówce, są żółte, reprezentujące to co pozostało z pyłku lub jej pigmentów. Nawet gdy całe prątniczki są żółte , bliska obserwacja ujawni albo zmianę odcienia lub fakturę wzdłuż krawędzi.

japońska forma kwiatu piwonii-tu odmiana Johnny

Kilka zdań o historii piwonii chińskich spotykanych na naszym rodzimym rynku ogrodniczym.

Pierwsze odmiany piwonii chińskiej wyprodukowane w Europie, wprowadził na rynek handlowy Francuz Nicolas Lemon , w 1824r. pokazał odmianę 'Edulis Superba", ta odmiana pachnąca , do dziś jest popularna.
Następne nazwiaska francuskie to Guerin,Mechin, Doriat, Dessert/Mechin,Crousse, Calot,Victor Lemoine & Emil Lemoine , dalej Anglik Kelway .Niemcy - Goos & Koenemann.

Cała seria wspaniałych odmian zostaje stworzona, z których większość nosi nazwy francuskie i nadal należą one do standardowego zestawu wielu szkółek. Czas wielkiego europejskiego bumu uprawy piwonii trwał od około 1840r. do II wojny światowej.
Potem zainteresowanie ucichło. Tylko nieliczne nowe odmiany były produkowane przede wszystkim we Francji przez Rivière ,w Niemczech przez pana Klose i Hermana Krupke, w Belgii- Jana Spruyta, i w Holandii np.Pieta Oudofa.

Obok Francuzów równolegle prace hodowlane z piwoniami w Anglii od połowy XIX w. i XX w. , prowadzi rodzina Jamesa Kelway,a.

Wnuk założyciela szkółki, James próbuje utrzymać działalność w trakcie najtrudniejszych okresach czasu I wojny świat. Był najstarszym synem Williama i dołączył do swojego ojca w branży w 1905 roku, w stosunkowo późnym wieku 34 lat.
James był pasjonatem piwonii, a jego entuzjazm przejawia się w wystawnych katalogach, które były cechą tego okresu w historii firmy.Klasyczny Katalog z 1898 roku jest,typowy wysoki standard ilustracji w których James specjalizuje się. W wprowadzeniu rozdział do katalogów piwonii przekazuje odbiorcom swoją wizję miejsca Kelways ' w ogrodnictwie świata.

Niestety, niewiele mógł zrobić w obliczu globalnego załamania gospodarczego po brutalnych stratach pierwszej wojny światowej. Wielkie tereny szkółki nigdy nie wróciły do dawnej świetności i ogrodnictwo towarowe musiało dostosować się do innego rodzaju rynku.

Mniej niż 10 lat po objęciu wyłączności został zmuszony do ogłoszenia upadłości. Jego występy w Yeovil Sądu Upadłościowego w 1933 musiały być osobiście upokarzające, ale znosił to dobrze. Wkrótce potem firma została wykupiona przez konsorcjum lokalne i został tam zatrudniony jako kierownik nowej działalności Kelway & Son (1933) Ltd, pod zarządzacym kierownictwem Jana Owen Lloyd.
Przebywał w Menedżerze aż do swojej śmierci w roku 1952.
Napisał książkę o piwoniach, która została opublikowana w 1954 roku .Jego śmierć oznaczała koniec zaangażowania rodziny Kelway w działalność szkółki.