Forum Ogrodnicze Oaza

Czaber jest roslina jednoroczna nalezaca do rodziny jasnowatych osiagajaca wysokosc do 25cm. Wystepuje w Europie poludniowo-wschodniej oraz Turcji.
Roslina ta jest uprawiana na calym swiecie glownie w cieplych strefach klimatycznych. Znanych jest okolo 30 gatunkow czabru.
Czaber można hodowac w ogrodku bądź w doniczce. Można go wysiac do gruntu w kwietniu-maju w odstepach ok 20-30 cm.
Kwitnienie nastepuje od lipca do pazdziernika. Dobrze rosnie w miejscach oslonietych od wiatru i naslonecznionych.

Glownym surowcem zielarskim jest ziele czabru zbierane w czasie kwitnienia i suszone w przewiewnych i oslonietych od slonca miejscach w temperaturze nie większej niż 40 stopni.

Czaber zawiera olekek lotny, garbniki, sole mineralne oraz substancje sluzowe, fenole oraz monoterpeny o dzialaniu przeciwzapalnym i rozkurczowym.

Czaber jest glownie uzywany jako przyprawa, jednak przejawia również dzialanie przeciwzapalne, antyseptyczne i wiatropedne. Przeciwdziala nadmiernej fermantacji jelitowej, dziala lekko obstrukcyjnie, przeciwbiegunkowo, zolciopednie oraz zwieksza wydzielanie soku zoladkowego, pobudza apetyt.

Czaber jest również pomocniczy przy infekcjach drog moczowych oraz podawany może przy wystepujacych robakach w przewodzie pokarmowym szczegolnie u dzieci, ze względu na dzialanie odkazajace dzieki zawartych w nim olejkach eterycznych.

Zewnetrznie może być uzywany do przemywan skory-dziala lagodzaco podczas swiadu np. po ukaszeniu owadow. Również można stosowac przy grzybicy stop , bądź w postaci kapieli przy stanach zapalnych skory.

Aby przygotowac napar 2 lyzeczki ziela zalewamy szklanka wrzatku i parzymy pod przykryciem 15-20 minut. Pijemy 2-3 szklanki dziennie. Podajemy dla poprawy trwaienia, przy braku apetytu, niedokwasnosci bądź lekkich niezytach przewodu pokarmowego i nadmiernej fermentacji jelit (podajemy po posilkach), jako srodek przeciwbiegunkowy, moczopednie. Podobne dzialanie przejawia czaber podawany do potrwa jako przyprawa.

Do kapieli przyrzadzamy napar w taki sam sposob i dodajemy do wody.

Czaber jest niezastapiana przyprawa do potraw tlustych, ciezkostrawnych sosow i mies, zlotych serow, grochu, fasoli czy bobu.

W przemysle przetworczym ziela i olejku dodaje się do wedlin, marynat i konserw z uwagi nie tylko na walory smakowe co właściwości przeciwbakteryjne.


Opisujac czaber muszę wspomniec o jednym z lepszych przepisow na schab w czabrze.
Do tego będzie nam potrzebny ok. 3/4-1kg kawalek schabu bez kosci, który myjemy doklanie, posypujemy sola, pieprzem, czosnkiem (można czosnkiem ponadziewac mieso-nozem robimy dziorki i palcem wpychamy do nich zabki czosnku).
Schab zwilzam odrobine oliwa z oliwek, sosem sojowym i nacieram duza iloscia czabru (nie zostawiam zadnego przeswitu na schabie i warstwa czabru jest na prawde spora). Odstawiam do lodowki na kilka godzin zeby się przegryzl.
Rozgrzac piekarnik do 180 stopni. Schabik pieke w naczyniu zaroodpornym, gore lekko przykrywam folia. Zeby miesko było ciutke bardziej miekkie pod spod ustawiam mniejsze naczynie z woda. Piec ok godziny
Taki schabik często robie mojemu mezowi do kanapek zamiast wedliny-albo w czabrze albo w majeranku. Polecam.

aż się uśmiechnąłem, cząber do mięsa jest niezastąpiony, do schabu używam cząber + bazylia.
Jeśli chodzi o uprawę to wydaje mi się że jest to jedno z najprostszych do uprawy ziół.
Znakomicie rósł u mnie na parapecie w słabo oświetlonym miejscu.

Z rodzaju cząber jest jeszcze jeden gatunek: cząber górski, Satureja montana. Bardzo podobny do cząbru ogrodowego. Ten sam aromat, jednak silniejszy. I co istotne - dla mnie przynajmniej - jest rośliną wieloletnią, doskonale u nas zimująca.

Jednak jest moim femme fatale - trzy razy próbowałem, przez trzy kolejne lata - cząber górski mnie chyba nie kocha . Trzy razy porażka. Przyczyn dopatruję się wielu, nie poddaję się. W tym roku próba nr 4 .

Cząber górski najlepiej rośnie na stanowiskach suchych, słonecznych, z dużą ilością wapnia. Przy sadzeniu dobrze zmieszać glebę wokół z solidną garścią dolomitu.

Z cząbrem górskim miałem dwa problemy.
Pierwszy, chyba nie ode mnie zależny - słabe kiełkowanie nasion.
Drugie - bardzo rachityczny wzrost tego co wykiełkowało.

Czy może to być spowodowane zbyt niskim pH podłoża? Czy do wysiewy już użyć substratu + dolomit?

Nasion cząbru nigdy nie wysiewałam, kupiłam sadzonkę w doniczce, a potem rozmnażałam. Najskuteczniejsze było obsypanie rozkładających się na boki lekko zdrewniałych pędów glebą. Ukorzenione gałązki bardzo dobrze przyjmowały się i rozrastały. Czasami pojawiały się siewki. Trzeba tylko pamiętać, że ziemia musi być sucha, wapienna, czyli o lekko zasadowym pH z domieszką kamieni, które pomagają utrzymać pH powyżej 7 i rozluźniają glebę. Okruchy marmuru też mają podobne właściwości.

Podejrzewam, że przyczyną niepowodzeń podczas wysiewania cząbru górskiego była nadmiernie żyzna i wilgotna gleba.

Satureja montana rośnie w górach na południu Europy, na gorących piargach, spotkać ją można w Bułgarii pod nazwą czubrica. I takie stanowisko "niby górskie" trzeba jej stworzyć. U mnie w zbyt dobrych warunkach marniał ten cząber w oczach, wyrastały mu długie pędy, które nie drewniały przez zimą. Podobny cząber ogrodowy (jednoroczny) trzeba sadzić w bardzo żyznej lekko wilgotnej ziemi, bo inaczej słabo rośnie.