Forum Ogrodnicze Oaza

Mniszek lekarski - mlecz, dmuchawiec - Taraxacum officinale

Bylina, rośnie na polach, łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rumowiskach, w sadach, ogrodach.
Preferuje gleby gliniaste, próchnicze, żyzne, niekwaśne, zasobne w potas.


liście ma zielone, nagie lub nieco owłosione, wcinane, wydłużone, wąskie, po środku posiadają główny przewód mleczny - przewodzący, tworzący z obu stron blaszki liściowej uwypuklenie (żeberko); kwiaty języczkowe, żółte, na pustych wewnątrz szypułkach; owoc - niełupka z puchem. Kwitnie od maja do czerwca, rośnie na łąkach, na ugorach, poboczach dróg, w sadach.
Surowcem jest korzeń, liść lub całe ziele i sam kwiat.
Korzeń wykopuje się na wiosnę lub w jesieni, choć jest bardzo wartościowym surowcem przez cały rok; liście zbiera się od wiosny do jesieni, natomiast kwiaty w czasie kwitnienia, przy czym należy je dobrze otrząsnąć.
Wszystkie surowce należy wysuszyć w temp. do 40^o C.


Liście (ziele) zawierają witaminy, np. wit. C - do 100 mg/100 g,

-karoten - do 8 mg, kw. foliowy, tiaminę, ryboflawinę, cholinę, tokoferol, fitochinony, pirydoksynę; sole mineralne, np. wapnia, fosforu, kobaltu, cynku, żelaza, miedzi, manganu, potasu, magnezu, molibdenu i sodu;

- związki gorzkie - laktony seskwiterpenowe, inulinę - do 25%, inozyt, stymulatory biogenne zwiększające odporność organizmu; flawonoidy, cukrowce, żywice i politerpeny.

Kwiaty zawierają aktywnie działający pyłek, luteinę, witaminy, sole, stymulatory, flawony i substancje gorzkie.
Korzenie posiadają: inulinę - do 40%, gumy roślinne - do 4%, glicerydy kwasów: palmitynowego, oleinowego, melisowego i linolowego, mannitol, laktony seskwiterpenowe - tetrahydrovidentyna B, cholinę, germakran, pseudotaraxasterol, taraxasterol, taraxerol, betaamyrynę, żywice.

Ziele i korzeń mniszka lekarskiego mają działanie:
- żółciopędnie, moczopędnie, ogólnie wzmacniające, odtruwające (oczyszczające ze szkodliwych substancji), przeciwobrzękowe, przeciwreumatyczne, przeciwartretycznie;
- wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne, zapobiegają powstawaniu miażdżycy; regulują krwawienia miesiączkowe (kwiaty i ziele), regulują przemianę materii, zapobiegają powstawaniu kamicy moczowej i żółciowej oraz regulują pracę wątroby (zapobiegają stłuszczeniu;
- poprawiają samopoczucie, pobudzają apetyt.

Należy dodać, że mniszek zwiększa (uintensywnia) oddychanie wewnątrzkomórkowe (utlenianie cukrowców i tłuszczowców), a co za tym idzie - przyśpiesza metabolizm (ważne jeśli chcemy pozbyć się nadwagi).

Warto go stosować przy
- wszelkich chorobach skórnych i metabolicznych, zaparciach, chorobach pęcherzyka, dróg żółciowych, wątroby, trzustki, śledziony i żołądka, nawracających schorzeniach bakteryjnych i wirusowych (zmniejszona odporność immunologiczna organizmu), osłabieniu, złym samopoczuciu, pękaniu naczyń krwionośnych (liście lub ziele!), niedokrwistości, przy zmniejszonej liczbie limfocytów we krwi oraz granulocytów i monocytów.


Sposób przygotowania naparu: 2 łyżki ziela (liści) lub korzeni, albo 3 łyżki zmielonych kwiatów zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-200 ml;

Nalewka mniszkowa - Tinctura Taraxaci (mniszkówka): pół szkl. ziela (liści), korzenia lub 1 szkl. kwiatów zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3- 4 razy dz. po 5-10 ml;

Intrakt mniszkowy - pół szkl. świeżych zmielonych liści (ziela) lub korzeni, albo też 1 szkl. świeżych zmielonych kwiatów zalać 400 ml alkoholu 40-60% o temp. 70-80o C; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.

Wyciąg alkoholowy “zimny" - pół szkl. zmielonego ziela (świeżego), korzenia lub 1 szkl. świeżych zmielonych kwiatów zalać 250 ml alkoholu o temp. pokojowej; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.


Sok z mniszka - świeże umyte ziele i (lub) korzeń przepuścić przez sokowirówkę. Sok zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżeczce lub łyżce. Można go zakonserwować poprzez zalanie 40% alkoholem (100 ml soku na 100 ml alkoholu). Odrzuconą przez sokowirówkę masę roślinną nie wyrzucać lecz sporządzić z niej alkoholaturę (patrz wyżej) lub macerat: pół szkl. masy roślinnej zalać 1 szkl, wody przegotowanej o temp. pokojowej; macerować 6-8 godzin, przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-200 ml. Większą ilość maceratu przechowywać w lodówce, nie dłużej jednak jak 5 dni.

Miód mniszkowy - na każdą łyżkę świeżego zmielonego ziela lub korzenia (może być też suche) dać 2 łyżki miodu i 10 kr. alkoholu lub gliceryny, wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżce. W tej samej proporcji miesza się miód z sokiem mniszkowym. Można także alkoholaturę, intrakt i nalewkę zmieszać z miodem (100 ml na 100 ml) uzyskując Alkoholmel Taraxaci, który zażywa się 3 razy dz. po 1 łyżce.


"Jarzynka" z mniszka - 1 kg ziela lub samych liści (bez kwiatów), najlepiej wiosennych zmielić przez maszynkę do mięsa o jak najdrobniejszym sitku (soku nie odlewać!). Tak przyrządzoną masę włożyć do rondla, dodać 3-4 łyżki wody, trochę oleju jadalnego i gotować bez przykrycia 10 minut, pilnując jednak aby się nie przypaliło (gdy nadmiernie odparuje woda dodać jej nieco). Na końcu dodać nieco wywaru z rosołku (kostka rosołowa). Z tłuszczu i mąki zrobić zasmażkę białą, rozprowadzić tłustym mlekiem lub śmietaną, dodać ją do masy roślinnej, wymieszać, osolić do smaku, dodać czosnek lub cebulkę drobno pokrajaną i przysmażoną, jeśli ktoś lubi imbir, curry, ziele angielskie i pieprz, trawę cytrynową.

Oprac. na podstawie
A. Ożarowski - Ziołolecznictwo
Henryk St. Różański - Wstęp do zielarstwa i fitoterapii

Tyle dobra a my z nim walczymy w ogródkach zamiast przeznaczyć mu małą grządkę, albo poletko

Ja chciałam się pochwalić własną produkcją miodu z mniszka . Od dwóch lat przymierzałam się do zrobienia tego specyfiku , wreszcie nadszedł ten dzień . Klimat u mnie jest łagodny , pogoda dopisała, w poniedziałek z koleżanka wybrałyśmy się na spacer za miasto . Ponieważ ja mieszka na skraju miasta to nie miałam daleko , na dzikich łąkach napakowałyśmy 3/4 reklamówki jednorazowej kwiatków mniszka .



Zalałam je wodą ok 1,5l ,wkroiłam 2 małe cytryny, gotowałam przez pół godziny . na drugi dzień odcedziłam przez bardzo drobne sito, dodałam 1 kg cukru. Gotowałam pół godziny , zostawiłam do wystygnięcia , ponownie zagotowałam i zostawiłam aż wystygnie , czynność tego dnia powtórzyłam czterokrotnie , aż woda się zredukowała . Dziś zagotowałam , miód jest lejący ale nie cieknie z kanapki, bardzo dobra jest herbata słodzona tym miodem . Gorąco zachęcam wszystkich do robienia miodu z mniszka lekarskiego .

A to efekt mojej pracy.

Wygląda na pychotę Aż ślina mi pociekła ja na razie zbieram kwiaty do suszenia i liście na sałatkę.

Liście do sałatek zbieram z ogrodu , zawsze gdzieś się pojawi nowy mlecz , zanim usunę korzeń żeby nie zachwaszczał ogrodu, to najpierw listki lądują w misce.

A ja podjadam łodygi prosto z łąki - - oczyszczają krew.
i gdzieś wyczytałam ,że mniszka powinni podjadać cukrzycy

Sąsiadka z działki zbierała ostatnio kwiaty mniszka z trawnika na ciekawą miksturę leczącą różne dolegliwości na tle reumatycznym, stany zapalne, przeziębienia.

Kwiaty mniszka należy zalać denaturatem, po tygodniu miksturę zlać, w razie bólu nacierać miksturą obolale miejsca.

Zrobiłam wariant trochę zmodyfikowany, zamiast denaturatu uzyłam spirytusu

Do słoika napakowałam ciasno kwiaty, zalałam spirytusem.

piku wrote:
Co roku o tej porze mam te same przemyślenia
Jest kilka takich dni w roku, gdy cała Polska (i nie tylko) mniszkiem stoi .

Można go zużyć w pożytecznym celu, a tu np. na moim Osiedlu, lada moment warczące machiny się z nimi rozprawią - żal!

To ostatnie chwile, żeby nacieszyć oczy zielono-żółtymi widoczkami :



Alinko, jutro idę po spirytus... przepis zachęcający.

A potem zielono biało

Zaczynają się już pojawiać pierwsze kwiaty mniszka. Zbieram je i suszę na herbatkę. Mniszek leczy wszystko, zapobiega wszystkiemu Koreańczycy cenią go na równi z żeń-szeniem, albo i bardziej, bo jest u nich rzadziej spotykany Dlatego zaparzają go w kieliszkach, aby podkreślić wyjątkowość napoju