Forum Ogrodnicze Oaza

Trzmiele tak w Polsce jak i w Norwegii zmagaja sie z wieloma problemami pochodzenia antropogenicznego, przez co ubywa zarowno kolonii jak i gatunkow. Glowne problemy to olbrzymie powierzchnie monokultur rolniczych jak i lesnych (tutaj stopniowo sytuacja sie poprawia). Do tego dochodza pestycydy, czy moda na przystrzyzone trawniki i iglaki w ogrodach, co czyni z nich pustynie. Zmiany klimatu jeszcze pszyspieszaja proces.
Gdy zalozylem warzywnik zauwazylem ze w mojej okolicy bardzo kiepsko z trzmielami. Pszczol u mnie nie ma, wiec brak trzmieli odbil sie na zbiorach malin, cukinii czy bobu. Cala okolica to wlasnie wypieszczone trawniki. Postanowilem zrobic cos w tej materii. Przypadkiem wpadla mi w rece ksiazka o trzmielach napisana przez pelnego entuzjazmu norweskiego naukowca. Z ksiazki dowiedzialem sie co i jak i zakupilem trzy budki. Jednak wazniejsza od samych budek jest baza pokarmowa. Nie musi to byc moze kwiatow, bo kolonie trzmieli licza zazwyczaj 50 do 300 osobnikow i nie potrzebuja wiele. Kluczowa jest ciaglosc kwitnienia od wiosny do jesieni, by nie bylo pustych okresow. Wazna jest tez odleglosc od ula. Trzmiele rzadko lataja dalej niz 50m od gniazda. W przeciwienstwie do pszczol, trzmiele nie robia zapasow. Dlatego juz przed zakupem uli zaczalem tworzyc rabate kwiatowa na bazie bylin, wypelniajac stopniowo luki roslinami jednorocznymi. Zrobilem dwie rabaty, jedna przy domu, druga w warzywniku.
W pierwszym roku zadna z budek nie zostala zamieszkana i przy wiosennych obserwacjach szybko zrozumialem dlaczego. W Tromsø krolowe trzmieli, ktore przezimowaly wylatuja jak zakwitaja wierzby. Posilaja sie na nich i od razu przystepuja do szukania lokum i zakladania kolonii. Problem w tym, ze gdy to sie dzieje u mnie na wiekszosci ogrodu wciaz lezy snieg. Gdy snieg znika, zakwitaja pierwsze perwiosnki i miodunki, krolowe juz maja gniazdo i zlozone pierwsze jajo, a ja dopiero wtedy wystawilem ule. W drugim roku zrobilem juz wszystko na czas stawiajac ule w pierwszych wolnych od sniegu placach i efekt byl bardziej niz zadowalajacy. Wszystkie ule byly zasiedlone, poza tym mielismy jedna kolonie w scianie domu i namierzylem jeszcze jedna w mysiej norce kolo warzywnika. Piec kolonii i trzy gatunki. Ruch przy kwiatach nieporownywalny do pierwszych sezonow.
Same ule sa proste do do zbudowania samemu, jezeli ktos ma podstawowe narzedzia. Wazne by mialy minimum wentylacji i woda nie zaciekala do srodka.



Larwy trzmieli sa bardzo wrazliwe na chlod. Za kolem podbiegunowym, gdzie nawet latem moze sypnac snieg, wazne by ule mialy odpowiednie rozmiary i wysciolke Moje maja podstawe 30x30cm, wyscielam sianem, mchem i wata. W Polsce ze wzgledu na bardziej sprzyjajace warunki pewnie polowa tego wystarczy.













Wazne, by materialy byly dobrze wysuszone. Aranzacja ma mniejsze znaczenie. Trzmiele i tak organizuja gniazdo po swojemu.





U mnie kolonie pustoszeja w polowie sierpnia. Po godach gina robotnice i samce, a zaplodnione przyszloroczne krolowe intensywnie zeruja az do przymrozkow i szukaja bezpiecznej norki na przezimowanie. Moga za taka uznac opuszczone ule. Dlatego wazne, by usunac ule zaraz po opuszczeniu kolonii. Jezeli krolowa zaszyje sie w ulu na zime i my otworzymy budke za pozno, wybudzimy ja i nie przezyje. Mozemy taka budke zostawic bez otwierania do wiosny, ale wtedy po otwarciu we wlasciwym czasie mamy malo czasu na przygotowanie od nowa.

Posadziłem w tym roku bardzo wczesną jagodę kamczacką zapylaną przez trzmiele, bo inne pszczołowate nie latają kiedy jagoda kwitnie.
Jeszcze podczas ujemnych temperatur w nocy pojawiły się kwiaty.
Było widać słupki i pręciki.
Ile razy byłem na działce wpatrywałem się w jagodę.
Ani razu nie zauważyłem oblotu.
Czyżbym nie miał trzmieli na działce?

O tej porze roku trzmieli jest jeszcze niewiele, dlatego trzeba troche szczescia by je zobaczyc. Moga oblatywac kwiaty nawet w temp 5st (same potrafia sie rozgrzac do ponad 30st). Jesli chcesz je sciagnac na przyszly rok do ogrodu, to zacznij juz sadzic/siac miododajne rosliny i zadbaj by cos ciagle kwitlo do jesieni. Polecam np facelie. Szybko zakwita, kwitnie dlugo i obficie(przynajmniej u mnie) i trzmiele ja uwielbiaja. W Polsce mozna siac w kilku rzutach by rozciagnac kwitnienie.

Tak na szybko ja bym do listy żelaznych roślin dla trzmieli dodała: ogórecznik - nektaruje w niskich temperatura i ma bardzo dużą wydajność nektarową do tego sam się sieje, wszelkie koniczyny, naparstnicę.
W innym czasie sprawdzę jeszcze swoje notatki, swego czasu b. się tym tematem interesowałam.

U mnie kwiat nr 1 dla trzmieli wczesna wiosna to miodunka. Po jej przekwitnieciu paleczke przejmuje mak syberyjski. W deszczowych okresach, ktorych u mnie nie brak, mak nie kwitnie. Trzmiele przesiadaja sie wtedy glownie na naparstnice i ogorecznik, ktorych kwiaty sa chronione przed deszczem. Jesienia glowna baze stanowi facelia. Wazny dodatek stanowia maliny, koniczyna, lubin, borowki, bob, jednak w/w sa zawsze najbardziej oblegane. Latka pisala, ze mak syberyjski slabo sie u niej sprawdza, ale moze w innych czesciach Polski kwitnie lepiej i dluzej. Warto sprobowac, bo trzmiele go uwielbiaja.