Jest to roslina nalezaca do rodziny agrestowatych. Wieloletni krzak osiaga wysokosc do 2 m. wysokosci. Pochodzi z obaszaru Europy i Azji. Posopolicie uprawiany.
Glownym surowcem leczniczym sa liscie i owoce.
Liscie zbiera sie w okresie kwitnienia, zrywajac nie wiecej niz 1/3 lisci krzewu. Suszymy rozkladajac cienka warstwa w przewiewnym miejscu w temperaturze nie wiekszej niz 40 stopni.
Owoce zbiera sie dojrzale i jedrne. Mozna suszyc w suszarniach.
Posiada duza ilosc witaminy C (az 182mg w 100g owocu), w mniejszym stopniu witamine B1, B2, PP, prowitaminy A, garbniki, sole potasu i zelaza. Jest nieocenionym srodkiem zapobiegawczym w tworzeniu rakotworczych nitrozoamin.
Liscie mozna stosowac na artretyzm, kaszel i rozwolnienie. Liscie oraz paczki rowniez uzywa sie w przypadach reumatyzmu oraz schorzen drog moczowych oraz pecherza. Dzialaja sciagajaco na blone sluzowa zoladka i jelit, zewnetrznie stosowane sa do plukania jamy ustnej i gardla. Mozna stosowac do okladow na rany, wrzody i po ukaszeni owadow.
Maja rowniez zastosowanie kulinarne-dodawac mozna np. do solonej i kwaszonej kapusty, ogorkow, pomidorow, jablek w zalewie i owocow konserwowanych.
Owoce zaleca sie w anginie, stanach zapalnych jamy ustnej, chorobach reumatycznych, kamicy moczowej, nadcisnieniu oraz biegunkach. Dodatkowo poprawiaja krazenie krwi i dzialaja dobroczynnie na prace serca. Produkty z owocow dzieki znacznej zawartosci antocyjanow oraz witamin podnosza odpornosc organizmu na rozne infekcje. Pektyny zawarte w owocach dzialaja pomocniczo przy chorobie miazdzycowej.
Pobudzaja apetyt i przyczyniaja sie do wzmocnienia organizmu po ciezkich chorobach. Zawarte w w owocach zwiazki potasu zwiekszaja wydzielanie moczu i eliminacje wraz z nimi toksycznych produktow metabolizmu. Polecane sa przy stanach zapalnych nerek, kamicy moczowej, obrzekach. Dzialaja rozkurczowo.
Zelazo, mangan i miedz pomagaja przy anemiach i reumatyzmie stawow, pektyny natomiast dzialaja przeciwzapalnie przy zaburzeniach gastrycznych (kolki, niezyt).
A wlasciwosci przeciwgnilne i przeciwszkorbutowe.
Aby przygotowac odwar z lisci zalewamy 1 lyzke suszu 1 szklanka wody. Gotujemy ok. 5 minut, nastepnie odstawiamy na 10-15 minut do zaparzenia. Przecedzamy. Pic 2-3 razy dziennie przy zakazeniach ukladu moczowego, niezytach zoladka i jelit, przeziebieniach. Mozna stosowac do plukania jamy ustnej na chrype i bole gardla. W przypadkach wysypek skornych mozna stosowac w postaci kapieli.
Napoj z owocow uzyskujemy zalewajac 1-2 lyzki suszonych owocow szklanka wrzatku. Parzyc pod przykryciem ok. 10 minut. Pic 2-3 razy dziennie.
Ze względu na stosunkowo wysoką zawartość kwasów organicznych i celulozy spożywanie czarnych porzeczek jest niewskazane przy wrzodach żołądka, nieżytach żołądka z podwyższoną ilością kwasu solnego oraz przy rozwolnieniu, zwłaszcza u dzieci.
Dodatkowo np. na zime mozna sobie przygotowac sok z czarnej porzeczki. Na taki soczek bedziemy potrzebowac ok. 1 kg swierzych i umytych owocow. Zalewamy je woda aby byly na rowni z owocami (ok. 3l) i zagotowujemy. Mozna dodac liscie wisni. Po 15-20 minutach odstawic na godzine do naciagniecia. Wywar odcedzic i zagotowac ponownie z cukrem (2,5-3kg). Przelac do sloikow badz butelek, pasteryzowac. Sloiki nalezy odstawic do gory dnem.
Rowniez z czarnej porzeczki mozna przygotowac przypyszny dzem.
Tu beda nam potrzebna ok. 2 kg czarnej porzeczki i 1,5 kg cukru.
Porzeczki wrzucamy do garnka, zasypujemy cukrem i zagotowujemy, czesto mieszajac. Pod koniec zmniejszamy temperature i gotujemy az odparuje nadmiar soku. Przekladamy do sloikow, pasteryzujemy i gotowe.