Dziewanna drobnokwiatowa - Verbascum thapsus L - zwana również
dziewanną lekarską
Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum densiflorum)
Jest to gatunek rosliny zielnej dwuletniej nalezacej do rodziny tredownikowatych, osiaga wysokosc do 2 m. Zasieg naturalny obejmuje Europe, Polnocna Afryke, Azje. Wystepuje glownie na nasypach, przydrozach, suchych wzgorzach, zrebach lesnych.
Dziewanna kwitnie od lipca do wrzesnia. Do zbiorow powinno sie zbierac rosline z upraw w drugim roku. Kwiaty traca swoja barwe kiedy sa zgniecone przy zbiorze badz w czasie transport. Suszyc w temperaturze do 35 stopni, rozlozone w pojedyncza warstwe. Po wysyszeniu kwiaty zapakowac szczelnie i przechowywac w zacienionym miejscu.
Glownym surowcem leczniczym sa liscie oraz kwiaty, ktore zawiaraja m. in. sluzy roslinne-do 3%, flawonoidy, olejek eteryczny o zapachu miodu, cukry, zywice, kumaryny, garbniki, saponiny, barwniki karotenowe (beta-karoten, beta-krocetyna), kwas jablkowy oraz do 6% soli mineralnych.
Juz dwa tysiace lat temu rekomendowano dziewanne przy chorobach pluc. Roslina ta jest stosowana przy roznego rodzaju schorzeniach gornych drog oddechowych. Jest stosowana przy leczeniu kaszlu i przekrwienia, zapaleniu tchawicy, zapaleniu oskrzeli czy gruzlicy. Lisci oraz kwiatow uzywa sie do przygotowywania naparu, ktory jest pomocny przy zredukowaniu sluzu oraz pobudza odkaszlanie flegmy oraz stanach zapalnych jamy ustnej,gardla. Ma lekkie dzialanie napotne.
Napar z dziewanny jest zalecany przy czerwonce, biegunce, niezycie zoladka, zoltaczce oraz chorobach watroby.
Liscie wchodza w sklad naparu stosowanego w leczeniu gozow macicy, obrzeku jader. Stosowane rowniez w lekach homeopatycznycg przeciw migrenie i bolom uszu.
Napar z kwiatow dziewanny dziala moczopednie, przeciwbolowo i uspokajajaco. Zewnetrzenie moze byc stosowana przy odmrozeniach, stluczeniach. Do niektorych bardziej praktycznych zastosowan dziewanny nalezy uzycie kwiatow jako srodka do farbowania wlosow na kolor blond.
Aby uzyskac olejek z platkow dziewanny nalezy trzema czesciami oliwy z oliwek zalac dwie czesci swiezych platkow (w stosunku wagowym). Nastepnie odstawic na okres 2 tygodni w cieple miejsce. Gotowy olejek wcierac w miare potrzeby w bolace miejsca przy nerwobolach, bolach stawow i miesni.
Na napar bedzie nam potrzebna 1 szklanka wrzatku oraz 1 lyzeczka rozdrobnionego suszu. Parzymy pod przykryciem ok. 15 minut, przecedzamy. Podawac 2-3 razy dziennie po 1/3 szklanki przy np. Chronicznym kaszly, problemow z ukladem oddechowym, napotnie. Mozna stosowac rowniez do plukania gardla przy podraznieniu czy przekrwieniu.
Zmiazdzone kwiaty i liscie stosowac mozna jako oklady na krwawe wybroczyny, obrzeki czy stluczenia.
Na nalewke z kwiatow dziewanny bedzie nam potrzebne 100g swiezych kwiatow, ktore zalewamy 0,5l wodki badz spirytusu. Tak przyzadzona nalewke odstawiamy na okres 10-14 dni w ciemne i chlodne miejsce. Podajemy np przy przeziebieniu na ½ szklanki wody 15-20 kropel.