Forum Ogrodnicze Oaza

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

Bylina, krzewinka występująca w stanie naturalnym na wybrzeżach Morza Śródziemnego. Dorasta do ok. 50 cm wysokości, pędy wzniesione i rozgałęzione, dolne zdrewniałe a górne zielone. Liście szarozielone pokryte (jak i pozostałe części rośliny) włoskami, starsze liście przybierają odcień zielonkawy. Na szczytach pędów od lipca w kącikach liściowych osadzone są kłosowe kwiatostany o niebiesko-fioletowej barwie. Szałwia zaczyna kwitnienie od drugiego roku uprawy.
Surowiec stanowią liście i kwiaty, ziele ścina się po raz pierwszy w momencie tworzenia się pąków kwiatowych, a następnie raz lub dwa, gdy roślina odrośnie na wysokość 40 cm. Ziele suszyć w temperaturze nieprzekraczającej 35 stopni C. Dobrze wysuszone ziele powinno trzeszczeć w palcach.
Ziele szałwii zawiera olejki eteryczne (1,5 -1,5%), garbniki (8-13%), gorycze, flawonoidy, kwasy organiczne, saponiny, witaminy (m.in. C) i sole mineralne.
Szałwia znana była już w starożytności, w Grecji znanych było nawet kilka gatunków. Symbolizowała cnoty domowe, uważana była za antidotum na bezpłodność. W średniowieczu uprawiana była we wszystkich ogródkach przyklasztornych w całe Europie. W taki sposób przywędrowała do domowych ogródków, doczekała się nawet przysłowia - "Tego śmierć nie ubodzie, kto ma szałwiję w ogrodzie". Okadzano nią także pomieszczenia.
Szałwia ma działanie przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe. Bywa stosowana przy kłopotach trawiennych - nieżytach, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, przy nadmiernej fermentacji, słabym wydzielaniu soków trawiennych. Niektóre źródła podają również, że obniża wydzielanie pokarmu u kobiet karmiących przy jego nadmiarze. Wyciągi używane są przy nadmiernej potliwości związanej z chorobami jak gruźlica, nadczynność tarczycy, pobudliwość nerwowa i zatrucia. Bywa stosowana jako środek dezynfekujący, przeciwbakteryjny, przeciwzapalny. Napary wykorzystywane są do płukania ust, gardła, przy anginie i nieżytach krtani oraz przekrwieniach błon śluzowych i ropnym zapaleniu dziąseł. W postaci okładów lub przemywań stosuje się także przy ranach, czyrakach, ropniach i oparzeniach skóry. Używana jest również w kuchni do przyprawiania mięs tłustych (baranina, kaczka, wieprzowina).

Napar - z 1 łyżka rozdrobnionych liści szałwii na 1i1/2 szkl. wrzątku, zaparzać 20-30 minut pod przykryciem:
- w stosowaniu doustnym - 1-3 łyżki 2-4 razy dziennie jako środek pobudzający apetyt i przy nieżycie przewodu pokarmowego
- zewnętrznie - 1/3-1/2 szkl. naparu do płukania jamy ustnej, gardła, do przemywania nosa.
Nalewka - 25 g liście zalać 140 ml spirytusu 70%, macerować 7 dni (wielokrotnie wstrząsając naczyniem), przesączyć, wycisnąć płyn ziela i połączyć z poprzednim przesączem, następnie przemyć ziele taką ilością spirytusu 70%, aby łączna ilość przesączy wyniosła 140 ml. Gotowa nalewka stosowana bywa przy nadmiernej potliwości ( 30-50 kropli na kieliszek wody 2 razy dziennie), do płukania jamy ustnej (20-40 kropli na 1/4 szkl. wody 2 razy dziennie).

Dla zobrazowania dołączę zdjęcie (przeniesione z wątku "Byliny") :

Szałwia lekarska / Salvia officinalis /



Wprawdzie tej kępy już nie mam, bo zginęła ze starości, ale mam jeszcze w puszce jej ususzone listki...
... które za życia były jakby welurowe, o ciekawej fakturze :

Moje tegoroczne szałwie: