Chcecie to macie - OSTRZEGAM bo to tylko 1/6 wszystkich metod oceniania...METODA SĘDZIOWANIA w ROSJI
SĘDZIOWANIE W KLASIE IRYSÓW BRÓDKOWYCH WYSOKICH (TB)
1. OCENA NA GRUNCIE
Irysy w grupie bródkowych wysokich TB odznaczają się wysokością od 71 cm (zwykle – rozgałęzione), kwitną najpóźniej ze wszystkich bródkowych irysów. Jeśli sędzia znajdzie wśród ocenianych irysów odmianę oznaczoną, jako TB, ale niespełniającą wymaganej wysokości łodygi, to odmiana nie jest oceniana.
Przy ocenie irysów na zagonach należy prowadzić ocenę zgodnie z zamieszczoną poniżej tabelą i jej skalą punktów:
TABELA
1. Roślina (4 - 35)
1 - 5 a. odporność na choroby
1 - 5 b. jakość liści
0 - 10 c. przyrost nowych kłączy
1 - 5 d. reprezentatywność kwitnienia
1 - 10 e. czas kwitnienia
2. Łodyga (5 - 35)
1 - 5 a. harmonijność
1 - 5 b. proporcjonalność
1 - 5 c. moc
0 - 5 d. rozgałęzienia
1 - 10 e. ilość pąków
1 - 5 f. charakter kwitnienia
3. Kwiat (3 - 30)
1 - 5 а. kolor
1 - 10 b. forma (kształt)
1 - 10 с. substancja
0 - 5 d. indywidualność, niezapominalność
________
12 – 100
ROŚLINA
1.a. Ocena zdrowotności powinna objąć zarówno kłącze oraz liście ( pamiętając o tym by porównywać rośliny rosnące w tych samych warunkach).
1.b. Liście nie powinny być wiszące, wąskie i rzadkie.
1.c. TB powinien dać nie mniej niż trzy przyrosty na każdym kłączu w sezonie.
1.d. Dobry TB powinien mieć od 25 do 75% kwitnących łodyg w stosunku do ogólnej ilości liści w całej kępie ( z wyłączeniem roślin tegorocznych). Przy mniejszym procencie karpa wygląda na „zubożałą” i jest mało atrakcyjna, zaś przy większym tworzy „pandemonium” koloru, a poza tym jest mało nowych odrostów do kwitnienia na następny rok (efekt zanikania).
1.e. Dobry ТВ powinien pozostać w rozkwicie przez co najmniej dwa tygodnie. Dodatkowym atutem jest możliwość ponownego kwitnięcia pod koniec sezonu.
ŁODYGA
2.a. Czym miej łodyga przypomina linię prostą, tym mniej otrzymuje punktów w tym przedziale.
2.b. Kwiaty powinny być ułożone wyraźnie ponad liśćmi, ale niezawieszone w nadmiernej wysokości. Ponad to, czym wyższe, grubsze i silniejsze odgałęzienia, tym większe muszą być kwiaty.
2.c. Terminal musi wznosić się pionowo bez żadnego podpierania (z wyjątkiem ekstremalnych warunków pogodowych). Ocena tego wskaźnika jest bardzo trudna dla roślin jednorocznych ze względu na brak rozwoju w tym czasie systemu korzeniowego – brak zdolności tego ostatniego tj. umiejętność trzymania łodyg (spadanie).
2.d. Łodyga irysa powinna mieć co najmniej dwa rozgałęzienia oprócz terminalu. ( Przy tym jeden pąk położony poniżej wylotu terminala, rozgałęzienia nie są brane pod uwagę). Idealna sytuacja to – trzy rozgałęzienia (nie licząc pędu głównego – terminala). Jest źle gdy rozgałęzienia są zbyt krótkie lub zbyt długie.
2.e. Jeśli irys z grupy TB ma mniej niż 7 pąków to jego ocena powinna być jak najniższa. Idealnie jest gdy ilość pąków na terminalu oraz na rozgałęzieniach wynosi po trzy w podsadkach.
2.f. Preferować należy te rośliny, których kwiaty rozkwitają kolejno lub parami, jak kwitną w ilości większej niż trzy może wystąpić efekt „pandemonium” koloru w kępie – i co najważniejsze to mało prawdopodobne jest osiągnięcie dwutygodniowego okresu kwitnienia odmiany, który jest niezbędny dla klasowego TB.
KWIAT
3.а. Kwiat powinien być wolny od wszelakich „ dysonansów ”. Nie dopuszczamy kolorów mętnych, matowych, niewyraźne (jak plamy) plikaty oraz gdy kolor szybko zanika – „płowieje”. Oczywiście nie powinno być żadnych wirusowych wtrąceń kolorów (nie mylić z łamaniem koloru). Typowe żyłkowanie (rysunek innego koloru) wychodzące u nasady dolnych płatków wyglądające mało atrakcyjnie należy obniżyć ocenę koloru, chociaż czasami intensywny wzór tego typu może wyglądać całkiem ładnie.
3.b. W budowie kwiatu musimy przyjąć dobrze zdefiniowaną proporcjonalność, a mianowicie - dolne płatki powinny być nieco większe od górnych. Wszystkie trzy płatki górne (oraz dolne) powinny być identyczne kształtem względem siebie. Dla płatków górnych przyjęto – kopułowatość formy oraz płatki muszą się stykać ze sobą, (niedopuszczalne są płatki rozchylające się). Dla dolnych płatków to forma jest następująca – muszą być szerokie z szeroką podstawą, pofałdowane lub lekko fryzowane Ważne jest aby płatki górne i dolne miały silne i mocne żyłki centralne. Bródka powinna być raczej szeroka niż wąska i gruba niż cienka. Bródka zakończona rogiem lub łyżeczką albo falbanką nie powinna dawać przewagi w ocenie formy. Obecność fałdowania i (lub) koronki – to argument do podniesienia oceny. Główne wady kształtu (nawet przy płatkach pofałdowanych i ozdobionych koronką) to płatki wąskie „językopodobne” mocno wygięte w dół.
3.с. Substancja – to część frakcji okwiatu (wewnętrzna struktura tkanki) a zatem – ma wpływ na trwałość koloru i kształt kwiatu. Substancja jest słaba jeśli kwiat ( za wyjątkiem ekstremalnych warunków) wciągu pierwszych trzech dni od kwitnienia pojawiają się przebłyski oparzenia itp. – wada frakcji okwiatu.
3.d. Wysoko powinno się oceniać te odmiany, które są łatwo rozpoznawalne przez ich kolor i kształtu kwiatka nawet w przypadku braku (lub zaplatania się) odpowiednich etykiet. W związku z tym sędziowie powinni zawsze w tym kontekście poszukiwać nowych kolorów.
Ze wszystkich uwzględnionych powyżej parametrów, trzy wymagają szczególnej uwagi, ponieważ dla ich oceny nie wystarcza jedna obserwacja – jest to czas kwitnienia, stan liści i odporność na choroby.
Postrzeganie zapachu – coś czysto subiektywne i nie podlega ocenie.
Tekstura – to charakterystyczna frakcja powierzchni kwiatu, z pewnością wpływa ona na postrzeganie przez sędziego koloru kwiatu, ale trudno uznać czy jeden rodzaj tekstury jest lepszy od drugiej (czasem jest to skórzana, jedwabista, aksamitna lub woskowa tekstura), a więc cecha ta nie podlega ocenie.
ZALECENIA DOTYCZĄCE WYBRANYCH ZAGADNIEŃ PRZY SEDZIOWANIU IRYSÓW NA GRUNCIE
Sekcja 1с. Przyrost nowych kłaczy
przy ocenianiu w drugim roku (trzecim) od wysadzenia
liczba przyrostów, w tym łodyg punkty: głosowanie (konkurs)
1 (1) 0
2 (3−5) 1
3−4 (6−
2
5−6 (9−11) 3
7−8 (12−14) 4
9−10 (15−17) 5
11−12 (18−20) 6 (7)
13−14 (21−23) 7 (9)
15−16 (24−26) 8 (11)
17−18 (27−29) 9 (13)
więcej 10 (15)
Sekcja 1d. Reprezentatywność kwitnienia
40−60 % łodyg − 5 punktów
30−39 lub 61− 70 % − 4 punkty
25−29 lub71−75 % − 3 punkty
20−24 lub76−80 % − 2 punkty
mniej niż 20 lub więcej niż 80 % − 1 punkt
Sekcja 2e. Ilość pąków
7 pąków − 5 punktów
6 − 4
5 − 3
4 − 2
3 (lub mniej) − 1 punkt
8 − 6 punktów
9 − 7
10 − 8
11 − 9
12 (lub więcej) − 10 punktów
Konkurs irysowy
Sędzia………………………………………… Data………………………
Protokół oceny odmian wysokich irysów bródkowych (TB)
Roślina
Łodyga
Kwiat
Suma punktów (11-100) (sędzia nie wypełnia)
Numer odmiany Odporność na choroby (1-10) Jakość liści (1-5) Przyrost nowych kłączy (0-15) Reprezentatywność kwitnienia (1-5) Harmonijność (1-5) Proporcjonalność (1-5) Moc (1-5) Rozgałęzienia (0-5) Ilość paków (1-10) Charakter kwitnienia (1-5) Kolor (1-5) Forma (kształt) (1-10) Substancja (1-10) Indywidualność 90-5)