Próba kompromisu
To jest propozycja bardzo szczególowej oceny irysów (nawet z ujemnymi punktami - projekt Z.Seidla)
Ponieważ w naszych krajach istnieją dwa podstawowe poglądy na temat oceny, które różnią się przede wszystkim tym , czy ważniejsza jest ocena kompleksowa rośliny, czy też ważne jest, to co u irysa każdy podziwia najbardziej czyli kwiat (wciąż mówimy o irysach TB, w innych grupach będą myśleć inaczej). Jak widzimy na całym świecie wokół tego oscylują rozbieżne poglądy osób i irysowych towarzystw w ocenianiu irysów. Dla siebie postanowiłem przyjąć kilka faktów:
1) Irys nie jest uprawiany na kwiat cięty.
2) Irys jest rośliną ogrodową. Jeśli nie jest to zagon z irysami syberyjskimi, powinien zapewnić stale piękny widok nie tylko w okresie kwitnienia.
3) Czas kwitnienia powinien być jak najdłuższy.
4) Dla piękna jednego kwiatu nie powinno się ignorować negatywnych cech rośliny (słabe rozgałęzienia, słaby wzrost, słaby stan zdrowotny rośliny).
Porównując wszystkie poprzednio wykorzystane metody do oceny irysów i chociaż struktura tabel jest różna można zauważyć pewną regułę:
• Ocena łodygi mieści się w przedziale 35 – 40 punktów (ale zapach nie jest do oceny)
• Ocena rośliny od 20 do 30 punktów
• Szczególne cechy od 5 do 10 punktów
Jeżeli by więcej preferować kwiat aż do 40 punktów, zmniejszyłoby to ocenę kwiatostanu do 35 punktów a rośliny do 25 punktów. W tym przypadku to zaczynam myśleć o rozszerzeniu skali o punkty karne przyznawane za mierzalne parametry tak aby niektóre punkty nie były tylko dobra wolą sędziego ale wynikały z wyliczenia lub były komisyjnie ustalone
Ocena kwiatu czyli 40% punktów, zawsze będzie subiektywna, natomiast pozostałe 60% punktów to ocena bardziej obiektywna.
Np.
TABELA OCEN:
Kwiat 40 punktów
Kolor 10 (czystość, dopasowanie kolorów, wpływ haftów, bródki)
Kształt 15 (proporcjonalność haftów do płatków, kształt i ułożenie płatków, szerokość płatków)
Textura 10 (żyłkowanie , odporność na warunki atmosferyczne)
Cechy specjalne 5 (nowy kolor, akcesoria kształtu)
Kwiatostan 35 punktów
Rozgałęzienia na terminalu 10
• 10 punktów za 1-2 ciernie i więcej niż 2 odgałęzienia, lub jeśli wypadną dalsze odgałęzienia na którymś z odgałęzień.
• 5 punktów za 1 pęd i 2 rozgałęzienia (1+1+2)
• 0 punktów za 1 pęd z 1 rozgałęzieniem (1+1+1)
• 0 punktów za rozgałęzienie w połowie łodygi
• - 10 punktów za brak rozgałęzień (1+0+1)
• - 10 punktów za rozgałęzienie w 1/3 górnej części łodygi
Ilość pąków 10
• 0 punktów przy 5 pąkach
• + 2 punkty za każdy następny pąk (na 10 punktów potrzeba minimum 10pąków)
• -10 punktów przy ilości 4 lub mniej pąków
Proporcjonalność 5
• 5 pkt. za ułożenie pąków tak, aby niebyły zasłonięte łodygą albo sąsiednim rozgałęzieniem
• 0 pkt. za 1 zasłonięty pąk
• 0 pkt. za mniej niż 5pąków nad liśćmi
• - 5 pkt. za 2 i więcej zasłoniętych pąków
• - 5 pkt. za 2 i więcej kwiatów schowanych w liściach
• - 5 pkt. rozgałęzienia w górnej trzeciej części łodygi
• - 5 pkt. za odchylenie kwiatu od osi pionowej lub kwitnienie dwóch kwiatów w jednym miejscu
• - 5 pkt. za stłoczoną kępę
Czas kwitnienia 10
• 10 pkt. za czas kwitnienia 14 dni i więcej (całej kępy)
• 10 pkt. za codzienne otwieranie się kwiatów (na jednej łodydze)
• 10 pkt. za bieżące kwitnienie 2-3 kwiatów (na jednej łodydze)
• 5 pkt. za czas kwitnienia 10-14 dni
• 5 pkt. za kwitnienie na jednej łodydze lub więcej 4 i więcej naraz kwiatów (na jednej łodydze)
• 0 pkt. za kwitnienie wszystkich łodyg naraz
• 0 pkt. za kwitnienie 7-10 dni
• - 10 pkt. za kwitnienie krótsze niż tydzień
• - 10 pkt. za trwałość pojedynczego kwiatu, krócej niż 3 dni
Roślina 25 punktów
Żywotność 10
• 10 pkt. za 3-5 nowych przyrostów kłączy
• 10 pkt. za 1 odrost z kwiatostanem lub 3 odrosty bez kwiatostanu
• 0 pkt. za rzadko ułożone kwiatostany
• 0 pkt. za 2 przyrosty lub więcej niż 5 na kłącze
• - 10 pkt. za 0-1 przyrostów na kłącze lub kwitnienie kłącza z mniej niż 2 przyrostami
• - 10 pkt. za gęste ułożenie kwiatostanów
Stan zdrowotny 10
• 10 pkt. za dobry stan zdrowotny
• 0 pkt. za występowanie szkodników (np. mszyce, gąsienice)
• - 10 pkt. za występowanie chorób grzybowych lub bakteryjnych
Ulistnienie 5
• 5 pkt.za bujne, zielone liście, proporcjonalne do wysokości łodygi (do30% wys.)
• 0 pkt.za bardzo wąskie liście lub zdeformowane
• - 5 pkt. za żółte plamy, uszkodzone opryskami, z objawami choroby (plamistość liści i podobne)
Przebieg oceniania mógłby przebiegać następująco:
a) postępując zgodnie z proponowaną tabelą , wliczając wszystkie kary a roślina uzyskuje co najmniej 50 punktów.
b) lub wyłączyć z oceny rośliny, które w jakikolwiek parametrach łodygi lub rośliny zostały ukarane.