Ostatnio porzadkowalam ogrod i zaciekawila mnie jedna z roslin a wlasciwie intensywnie pachnace jej liscie. Po krotkiej rozmowie z sasiadka, przekonana ze jest to chwast zupelnie nieuzyteczny, postanowilam rosline usunac. I tu moj blad. Nie bylo jej duzo a i w miejscu gdzie nie ma kwiatow. Roslina ta okazal sie Bluszczyk Kurdybanek, na ktorego opis trafilam zupelnie przypadkowo .
Bluszczyk kurdybanek jest rośliną dorastajacą 10-20 cm wysokości (sporadycznie do 60cm) o rozgałęzionej, miękkiej i kanciastej łodydze z dochodzącymi do jednego metra długości ulistnionymi rozłogami.
Niewielkie liście tej rosliny są owalnego kształtu z dużymi, charakterystycznymi ząbkami na krawędziach. Od góry są zielone a od spodu fioletowo-zielone lub fioletowoczerwone.
Kwiaty tego ziela są rurkowate o niebieskofioletowej lub czerwonej barwie. Osadzone są 2-4 w miejscu połączenia się ogonka liścia z łodygą. Okres kwitnienia bluszczyka kurdybanka zaczyna się w kwietniu i trwa do końca czerwca. Roślina wytwarza kwiaty dopiero od drugiego roku. Zapylany przez owady, jest rośliną miododajną dającą jasnożółty miód.
Owocami są rozłupiny, które pękają na cztery części uwalniając tym samym nasiona bluszczyka kurdybanka. Nasiona rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria).
Roślina ta preferuje gleby zasobne w składniki mineralne, szczególnie azot. Rośnie w zaroślach, przydrożach, na łąkach i skrajach pól. W uprawach rolnych, szczególnie w ogrodach jest pospolitym chwastem. Jest uprawiana jest jako roślina okrywowa, z dala od innych roślin ozdobnych, jest bowiem ekspansywny i może stać się w ogródku uciążliwym chwastem.
Podstawowe substancje czynne
Ziele kurdybanka zawiera gorycze terpenowe (marubinę, glechominę), żywice, olejek eteryczny - ok. 0,06%, garbniki - ok. 6-7%, saponiny, cholinę, woski, flawonoidy, sole mineralne, kwasy (winowy, jabłkowy, octowy, bursztynowy i in.), witaminy, fermenty i
prawdopodobnie alkaloidy (zdania podzielone na temat występowania tych związków w bluszczyku,
zważając jednak na jego działanie farmakologiczne należy przypuszczać, iż zawiera on znacznie więcej do dziś nie zbadanych ciał czynnych).
Działanie i zastosowanie bluszczyka
Bluszczyk kurdybanek przyjmowany doustnie pobudza układ trawienny do produkcji soków żołądkowych, zaostrza apetyt i reguluje przepływ żółci. Dzięki obfitości w kwasy triterpenowe wpływają na regenerację błony śluzowej żołądka. Poprawia ono także drożność dróg oddechowych i pobudza organizm do odkaszlania zaległej flegmy. Bluszczyk kurdybanek pomaga także w oczyszczaniu organizmu, ponieważ działa moczopędnie. Wspomaga to także leczenie chorób wątroby, kamienicy żółciowej i stanów zapalnych dróg żółciowych.
Odwar z bluszczyku kurdybanka działa bakteriobójczo, dlatego stosuje się go również do płukania gardła i jamy ustnej.
Zewnętrznie napar i okłady można zastosować do przemywania ran i podrażnień skóry, a także przy trądziku, świądu, owrzodzeniu , poparzeniu, czyrakow i egzemy. Wspomniane już kwasy triterpenowe nie tylko przyśpieszą gojenie ran, ale także je odkażają. Przy trądziku dodatkowo pomaga działanie oczyszczające i ściągające bluszczyka.
Działanie ściągające wykorzystywane jest również w trakcie leczenia zapalenia pęcherza, biegunki i hemoroidów.
Działa także ogólnie wzmacniająco, przeciwastmatycznie, bakteriobójczo, grzybobójczo i przeciwzapalnie. Oczyszcza nasz organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii.
Odwar z bluszczyka kurdybanka
Odwar z bluszczyka przyrządza się z łyżki ziela. Wsypuje się go do wrzącej wody (około 200ml) i gotuje pod przykryciem przez 5 minut. Odstawia się go do ochłodnięcia na 10 minut (odwar może być ciepły, ale nie gorący) i odcedza się go. Napój pije się 2-3 razy dziennie, przed posiłkiem co zaostrza apetyt i ułatwia trawienie.
Odwar można stosować także zewnętrznie do przemywania pęcherzy, podrażnień skóry ran i trądziku.
Surowiec należy suszyć w przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu lub w suszarni ogrzanej maksymalnie do 40 stopni Celsjusza. Prawidłowo wysuszony bluszczyk zachowuje swój naturalny kolor.
Do sporządzania preparatów wykorzystuje się ziele bluszczyka kurdybanka (herba). Stanowią go łodygi (z liśćmi i kwiatami) ścięte w miejscu gdzie zaczynają się zielone (zdrowe) liście. Zbiorów dokonuje się na początku okresu kwitnienia rośliny.
Kilka przepisow z zastosowaniem bluszczyku:
Napar: 2 łyżki suszu zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić.
Pić 3-4 razy dziennie po 200 ml; niemowlęta ważące 3 kg - 8-9 ml, 4 kg - 11 ml, 5 kg - 14 ml, 7 kg - 20 ml, 3-4 razy dziennie.; dzieci: 1 r. ż. (ok. 9-10 kg) - 25 ml, 3 r. ż, - 40 ml, 7 r. ż, (ok. 24 kg) - 68 ml, 10 r. ż. (ok.32 kg) - 90 ml, 15 r. ż. (ok. 54 kg) - 154 ml, 3-4 razy dziennie,
Nalewka kurdybankowa - Tinctura Hederae: pół szkl. suchego ziela zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować.
Zażywać 3-4 razy dziennie po 1-2 łyżeczki w 50 ml wody lub mleka osłodzonego miodem.
Intrakt - Intractum Glechomae: pół szkl. świeżego ziela przemielonego przez maszynkę zalać 400 ml gorącego alkoholu 40-60%; macerować 10 dni; przefiltrować.
Zażywać 3-4 razy dziennie po 10 ml; dzieci: 3 r. ż. - 2 ml, 7 r. ż. - 3 ml, 10 r. ż. - 4 ml, 15 r. ż. - 7-8 ml, w 50 ml wody lub w mleku osłodzonym miodem.
Alkoholmel Hederae: do 100 ml nalewki lub intraktu wlać 100 ml miodu; wymieszać. Zażywać 3-4 razy
dz. po 1 łyżce; dzieciom osłodzić tym przetworem mleko gorące i podawać 3-4 razy dziennie.
Syropek kurdybankowy - Sirupus Hederae. Świeże ziele przepuścić przez sokowirówkę w celu uzyskania soku. Do 100 ml soku wlać 100 ml miodu, wsypać 100 ml cukru, dodać kilka lasek cynamonu lub wanilii oraz sok z 1 małej cytryny; wymieszać to wszystko.
Zażywać 3-4 razy dziennie po 1-2 łyżki. Dzieciom podawać 2 łyżeczki tego preparatu 4 razy dziennie.
Działa on wybitnie wzmacniająco i wykrztuśnie.
Miód bluszczykowy: suche ziele zmielić w młynku do kawy na drobny proszek. Na każdą 1 płaską
łyżeczkę proszku dać 2 łyżki miodu oraz 10 kropli wódki lub gliceryny; wymieszać.
Zażywać 3 razy dziennie po 1 łyżce. Dzieciom podawać 1-2 łyżeczki miodu 3-4 razy dziennie.
Zawiesina bluszczykowa: na każdą 1 łyżkę czubatą sproszkowanego ziela dać 5 łyżek gliceryny, 3 łyżki miodu i 2 łyżki dowolnego soku owocowego, wszystko wymieszać. Przed zażyciem wstrząsnąć zawiesiną.
Zażywać 2-3 razy dziennie po 3 łyżki przy osłabieniu, chorobach zakaźnych, zaparciach, kaszlu,
otyłości i zaburzeniach trawiennych.
Rp. Mieszanka
Ziele bluszczyka kurdybanka - 2 łyżki, Ziele lub korzeń mniszka - 1 łyżka, Liść (ziele) pokrzywy -
1 łyżka, Ziele glistnika - 1 łyżka, Liść babki - 1 łyżka
Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić.
Pić 4 razy dz. po 200 ml; dzieci; 1 r. ż. - 30 ml, 3 r. ż. - 40 ml, 7 r. ż. - 68 ml, 10 r. ż. - 90 ml, 15 r. ż.
- 154 ml, 4 razy dziennie.
Wskazania: obniżona odporność organizmu na choroby, zbyt mała ilość limfocytów we krwi, zatrucie organizmu, skąpomocz, zaburzenia trawienne, choroby wątroby, nerek i pęcherzyka żółciowego oraz
trzustki, skurcze żołądkowe i jelitowe, zaparcia, ogólne osłabienie, choroby zakaźne, skórne, obrzęki, zaburzenia metabolizmu.
Informacje pochodza z roznych zrodel.