Forum Ogrodnicze Oaza

Odcinek 1. Ogród, ale jaki?

Jeśli mamy do dyspozycji teren wokół domu, czy nabywamy np. działkę rekreacyjną, albo w ramach Rodzinnych Ogrodów Działkowych, to warto na samym początku postawić sobie pytanie – jaki ogród chcemy mieć?

To podstawowa sprawa nawet wtedy, gdy nasz teren pod ogród kiedyś ogrodem jest (był) i jakiś styl już posiada. Warto dobrze przemyśleć swój pomysł na styl ogrodu w odniesieniu do warunków, do zastanej roślinności i innych ogrodów, które znajdują się w sąsiedztwie.
Dobrze przemyślany pomysł po dopracowaniu będziemy później mogli realizować krok po kroku.

Stylów ogrodowych jest wiele i pole do popisu dla naszej wyobraźni jest nieograniczone. Warto jednak pamiętać o tym jakie funkcje ma dla nas spełniać (rabaty ozdobne, hodowla owoców i warzyw, rekreacja, miejsce zabaw, czy w ogrodzie będą przebywać zwierzęta itp.) i ile możemy przeznaczyć na to czasu, a także środków, które gotowi jesteśmy na to poświęcić.

Poza stylem ogrodu można także rozpatrywać jaki charakter ma mieć ten ogród, kameralny, mniej lub bardziej otwarty, podzielony itd. Obecnie przy urządzaniu ogrodu przywiązuje się dużą wagę do oszczędzania wody i energii, do ekologicznego uprawiania roślin< aspekty te są kluczowe w zagospodarowaniu terenu.

Odcinek 2. Ocena terenu.

W zależności jaki mamy teren, ważne jest to w jakim stanie go zastaliśmy. Może być np. zaśmiecony, zbytnio zarośnięty, zachwaszczony, zdegradowany np. po budowie budynku mieszkalnego. Należy wtedy zaplanować posprzątanie terenu, wywiezienie gruzu i śmieci. Prace takie można wykonać samodzielnie, ale jeśli zakres jest duży nie obędzie się bez pomocy. Można wypożyczyć kontenery do wywiezienia gruzu, śmieci czy zdegradowanej gleby.

Dalsze obserwacje dotyczą tego co już na działce rośnie. Wiele roślin – w tym chwasty – informuje o rodzaju siedliska biologicznego, glebie, poziomie wód gruntowych. Informacje takie mogą nam wstępnie pomóc określić rodzaj gleby.

Jeśli na naszym terenie rosną starsze drzewa, też warto je ocenić – czy są zdrowe, bo można je zachować – rosną przecież długo. Poza tym warto poznać przepisy dotyczące wycinki starych drzew, by pochopnym, samowolnym wycinaniem nie łamać panujących przepisów i nie narażać się na kary urzędowe.

W ocenie działki – szczególnie w bliskiej odległości od innych terenów zamieszkałych – nie zapomnijmy o sąsiedztwie, odległościach od innych zabudowań, ogrodzenia. Warto uwzględnić te rzeczy w swoich planach. Gdy mamy blisko sąsiadów, tak jak np. to bywa w ogrodach działkowych, dobre relacje sąsiedzkie są równie ważne jak nasze zamierzenia.

Jeśli sąsiedztwo jest uciążliwe – np. bliski przebieg drogi lub inne, to też wiadomości przydatne w planowaniu ogrodu. Projektując zieleń czy architekturę ogrodową można część uciążliwości zminimalizować, ograniczyć.

Najważniejsze w tej części wydaje się rozpoznanie kierunków geograficznych, gdyż wynikające z tego warunki świetlne są jedną z najbardziej istotnych parametrów warunkujących późniejszy dobór roślin.

Odcinek 3. Sprawdzenie rodzaju gleby.

Sprawdzać rodzaj gleby możemy samodzielnie biorąc garść ziemi do ręki. Od jej spoistości, koloru zależy z jaką glebą mamy do czynienia:
– lepka, brudząca palce – gliniasta,
– gdy trochę brudzi palce, daje się formować, ale się rwie – piaszczysto-gliniasta,
– gdy gleba nie da się formować nawet wtedy, gdy jest wilgotna – to jest piaszczysta.
Poza takim prostym sprawdzeniem gleby, warto także wykonać dokładniejsze badanie gleby, także jej odczyn pH. Służą temu specjalne wskaźniki (odczynniki) dostępne w sklepach ogrodniczych czy chemicznych. Można także skorzystać z badania wykonanego przez specjalistę lub w laboratorium.

Odcinek 4. Poziom wód gruntowych.

W celu sprawdzenia poziomu wód gruntowych można wykonać odkrywki w terenie (najlepiej wiosną) lub zasięgnąć opinii sąsiadów, którzy dłużej na tym terenie gospodarują.

Określenie poziomu wód gruntowych najlepiej jest zrobić w okresie wiosennym. Wynik będzie wtedy najdokładniejszy z uwagi na to, że wtedy poziom wód gruntowych jest najwyższy – przy założeniu normalnych warunków pogodowych, czyli roztopów i wiosennych opadów (wykluczyć należy stan kataklizmu – wielodniowe ulewy i powodzie).

Najlepiej wykopać dół i zostawić na noc (nie może padać przez kilka dni) rano sprawdzić poziom wody i to wszystko. Jeśli w wykopie wody nie ma należy go pogłębić i tak dalej, na ile to możliwe i potrzebne.

Odcinek 5. Nasz plan ogrodu.

Plan/projekt ogrodu możemy wykonać sami. Wystarczy kartka papieru i nasza inwencja połączona z wyobraźnią. Mniej lub bardziej wprawną ręką wykonany rysunek może być projektem do zrealizowania. Warto zwrócić uwagę na skalę planu, by odległości były nanoszone w proporcji. Bardzo to ułatwi wykonanie takiego planu. Pomocne jest też oglądanie wielu realizacji – także Oaza stanowi bogate źródło inspiracji – polecam dział Mój Ogród, w którym uczestnicy forum pokazują swoje dokonania. Udowodnili, że nie jest to wcale trudne, a ich pomysłowość jest wprost niewyczerpana.

Dla osób, które oczekują więcej od takiego planu można polecić użycie programów komputerowych do projektowania ogrodów. Wiele z nich jest dostępne bezpłatnie (przynajmniej w wersjach podstawowych) i można w nich stworzyć planowany wygląd swojego ogrodu nawet w 3D.

Jeśli sprecyzujemy swoje wyobrażenie można skorzystać z firm, które projektowaniem zajmują się profesjonalnie. Jest to kosztowne rozwiązanie, ale nie pozbawione pozytywów - fachowcy w sporządzeniu projektu uwzględnią warunki i wszystko to o czym pisałam w poprzednich odcinkach, a czego mogą nie wiedzieć amatorzy ogrodnictwa.

Ze swojej strony dodam, że bardzo ważne jest określenie, jaką mamy glebę oraz umiejscowienie ogrodu

Jako świadomy ogrodnik miałam do czynienia z 3 rodzajami ogrodów/działek.
U moich rodziców w Poznaniu gleba w ogrodzie jest lekko zbijającą się, ale żyzną. Naprawdę trzeba wykopać spory dołek, aby dojść wo jasnej warstwy piaszczystej, jest ona pomieszana z gliną.
Gdy sadziłam tam sadzonki sałaty wyrastały prawie młyńskie koła, z 6 krzaków pomidorów, podsypanych 1 x w sezonie łyżeczką azofoski, owoców mieliśmy w sezonie po uszy i jeszcze na zaprawy zostawało A o zarazie ziemniaczanej słyszałam, że istnieje
ogród ten otoczony jest murkiem, innymi budynkami, temperatura przy ziemi średnio jest o 4 stopnie wyższa, niż poza miastem.
Na swojej działce mam ziemię piaszczystą, działka jest akurat na wydmowym wzniesieniu. Dodatkową urodą tego miejsca są opady najniższe w całym województwie
Już prawie 20 lat będzie, jak powiększam warstwę próchniczą. Ostatnio wyczytałam, że piaszczyste gleby tak już mają, że materia organiczna szybko w nich mineralizuje. Sałata w takiej ziemi wyrasta w 2-4 liście i zawiązuje pęd nasienny. Pomidory rosną, gdy wykopie się dół i da wiadro obornika A z tym coraz gorzej

Jest jeszcze działka rodziców parę kilometrów od Poznania, na ziemi gliniastej. Wiele rzeczy tam dobrze rośnie, pod warunkiem, że kilka razy w sezonie ziemię się tam dziabie, rozluźnia. Inaczej tworzy się zbita skorupa, na której nawet chwasty trudno rosną.

Uwaga: W zależności od stopnia komplikacji projektu ogrodu istnieją jeszcze etapy, których nie będę tu omawiać, wymienię tylko:

– kształtowanie terenu, także tworzenie skarp, murków oporowych
– układanie instalacji elektrycznych, wodnych
– budowanie elementów małej architektury
– wytyczenie dróżek, dojść, wjazdu itp.

Odcinek 6. Narzędzia

Zanim jeszcze weźmiemy się do pracy warto się zaopatrzyć w narzędzia. Bez nich niewiele zdziałamy. Do podstawowych narzędzi, które ogrodnik powinien posiadać należą:

łopata, szpadel – głównie do kopania lub usuwania nadmiernej ilości ziemi
grabie – ogólnego zastosowania o twardych końcówkach
konewka lub wąż ogrodowy – potrzebne do podlewania
małe łopatki do sadzenia, pazurki do spulchniania gleby
motyka do usuwania chwastów
sekator ręczny – do przycinania cienkich pędów i gałązek
nożyce do trawnika – ułatwią wycinanie trawy w trudnych miejscach

Gdy planujemy pokaźny trawnik może się okazać potrzebna także kosiarka spalinowa.

Do zakupu narzędzi należy podchodzić zdroworozsądkowo i zadbać o to, by mieć narzędzia podstawowe. Urządzenia takie jak: kosiarka, wertykulator, odkurzacz ogrodowy itp. można także wypożyczyć. Szczególnie to ważne wtedy, gdy niektóre czynności ogrodowe wykonujemy tylko parę razy w roku. W miarę rozwoju ogrodu być może zaopatrzymy się w więcej narzędzi.

Odcinek 7. Przygotowanie gleby

Uwzględniając nasze wcześniejsze rozpoznanie terenu, warunki glebowe, no i stworzony przez nas plan ogrodu, powinniśmy zadbać o podłoże.

Jeśli gleba nie jest w złym stanie wystarczy ją przekopać, oczyścić z chwastów. Nie zaszkodzi zastosować środki wzbogacające podłoże np. kompost. Gdy z naszych planów wynika w których częściach ogrodu planujemy nasadzenia wymagające warunków glebowych innych niż typowe (odczyn pH 6,0 do 7,0) powinniśmy przygotować w tych miejscach odpowiednie podłoże np. kwaśne. Na niektórych terenach ziemia jest z kolei zbyt kwaśna, wtedy najczęściej się ją wapnuje dodając do niej kredy lub dolomitu.
Jeśli ziemia na naszej działce jest całkowicie nieurodzajna, to można nawieźć żyznej. Wskazane jest dodanie warstwy o grubości 20 do 25 cm.

Odcinek 8. Wybór roślin

Poza wybranym stylem ogrodu, w którym użycie konkretnych gatunków roślin jest wskazane, warto brać pod uwagę:

- warunki klimatyczne – każdy gatunek ma swoje przyzwyczajenia dotyczące zakresu temperatur w których może być uprawiana. Należy sprawdzić mrozoodporność roślin.
- nasłonecznienie – należy sprawdzić wymagania roślin co do czasu ekspozycji słonecznej.

Sprawdzenie tych danych ustrzeże nas od niepotrzebnych strat i pozwoli cieszyć się nimi jak najdłużej.

Bazą ogrodu są drzewa i krzewy, żywopłoty (jeśli planujemy). Gatunki wieloletnie rosną stosunkowo długo i warto od tych nasadzeń zaczynać konstruowanie swojego wymarzonego ogrodu. Tak jak w przypadku roślin jednorocznych czy bylin możemy sobie pozwolić na poprawki, tak w przypadku drzew i krzewów należy przewidywać ich rozrost, by w przyszłości z powodu ich nadmiernej wielkości nie być zmuszonym do wycięcia. Większość opisanych gatunków zawiera informacje o wielkości drzewa/krzewu w wieku 10 lat (nie tylko wysokość, ale i rozpiętość).
Do małych ogródków można wybrać odpowiednio rośliny o wolniejszym wzroście, karłowe lub szczepione.

W doborze roślin bardzo ważny jest kolor, bo istotnie wpływa na kompozycję przestrzeni. Ogród jest dla ogrodnika niczym czyste płótno, na którym roślinami maluje kompozycje barwy i kształtu. Doświadczeni ogrodnicy polecają użycie niewielu barw jednocześnie, a także sadzenie wielokrotności jednego gatunku. To pewna podpowiedź, która ułatwi wybór roślin początkującym ogrodnikom, którym podoba się wszystko.

Jeśli nie mamy wiele czasu na zajmowanie się ogrodem, a także wielkiego doświadczenia wybierajmy rośliny łatwe w uprawie i niewymagające (czytaj: odporne).

Odcinek 9. Zakładanie trawnika

Bardzo często dominującym elementem założeń ogrodowych są trawniki. Powszechnie uważa się, że są łatwe w uprawie i niezbyt pracochłonne. Ci, którzy mają duże trawniki wiedzą, że ładny trawnik, podobny do dywanu, wymaga dużego nakładu pracy. Bardzo często trawnik jest początkowym, dominującym typem nasadzenia, który z czasem dojrzewania ogrodu ustępuje miejsca innym: rabatom, ogrodom skalnym, wnętrzom ogrodowym itp.

Trawnik można zakładać przy pomocy siewu nasion lub rozkładania darni z rolki. Co do stosowanych nasion to najczęściej używa się mieszanki rekreacyjne, które dobrze się sprawdzają także na słabszych glebach, dobrze tolerują półcień i deptanie. Na rynku istnieją specjalne mieszanki traw do różnych warunków (do cienia, na teren suchy, dla sportu), jeśli nasz teren wymaga trawnika o specjalnych cechach warto dobrze dobrać nasiona.

Zakładanie trawnika najlepiej zacząć wiosną, lub pod koniec sierpnia. W okresie upałów możemy wysiewać nasiona trawy tylko, gdy możemy zapewnić odpowiednie, regularne nawadnianie by zapewnić wystarczającą wilgotność podłoża.

Odcinek 10. Dojrzewanie ogrodu


Wymaga od nas wiele cierpliwości, bo drzewa i krzewy są jeszcze małe. Nie osłaniają przed spojrzeniami przechodniów, nie dają cienia i nie otaczają nas zielonymi ścianami o których marzyliśmy. Trudno je dostrzec, choć tworzą ramę ogrodu. W tym początkowym okresie istnienia ogrodu pomocne mogą się okazać pnącza, które szybko rosną i wspinają się po podporach, a także byliny, rośliny jednoroczne i dwuletnie, które już w pierwszym roku po posadzeniu osiągają rozmiary właściwe dla gatunku. Zamierają co prawda na zimę, ale latem łatwo wypełnią ogród masą zieleni.


Ogród podrasta, drzewa i krzewy są już na tyle duże, że prezentują swój pokrój i wszystkie cechy charakterystyczne, które zadecydowały o tym, że posadziliśmy je w naszym ogrodzie. Pod koniec tego okresu tworzą wysokie grupy bujnej zieleni i zaczynają dominować w przestrzeni nad roślinnością wypełniającą. Stanowią także tło dla kontrastowych barw kwitnących kwiatów, osłaniają je przed niekorzystnymi warunkami (zimnymi wiatrami, czy nadmiernym nasłonecznieniem). Żywopłoty są dojrzalsze, gęstsze, osiągnęły zamierzony kształt.

Witajcie,
właśnie rozpoczynam zakładanie mojego ogrodu. Wokół domu mam glebę gliniastą, przeczytałam oczywiście poradniki dot. przekopywania, napowietrzania, rozluźniania gleby, mam jednak inne pytanie. Udało mi się zorganizować spora ilość żyznej ziemi do rozplantowania w moim ogrodzie - jak przygotować obecne podłoże? Czy również wszystkie zabiegi poprawiające jakość gleby zastosować?

Ciasia,
jeśli masz do rozprowadzenia na powierzchni sporą ilość dobrej ziemi, to będzie to dobry początek do zakładania ogrodu. Należy jednak pamiętać, że gleba gliniasta stanowi zaporę do pozbywania się nadmiaru wody opadowej. Żyzna gleba na powierzchni będzie dobrym podłożem dla roślin, jednak zaleganie wody z powodu gliny znajdującej się głębiej, będzie dla wielu roślin problemem (zagniwanie systemów korzeniowych).
Za mało mam danych by wypowiadać się na temat Twojego przyszłego ogrodu, tzn. nie wiadomo czy glina jest na całości, w jakim procencie stanowi składnik gleby, czy może jest zmieszana z piaskiem tzw. gliniasto-piaszczysta, na jaką głębokość występuje glina itd.?
W niektórych przypadkach warto zastanowić się - przed zakładaniem ogrodu - nad zdrenowaniem terenu i wykonaniem odprowadzenia wody. Dopiero wtedy można nawozić i rozprowadzać zasobną ziemię na powierzchni.

Co do warstwy nowej ziemi to dla trawnika nie jest potrzebna duża miąższość - wystarczy warstwa od nawet 5-10 cm. Inaczej jeśli chcesz mieć inne nasadzenia, drzewka czy krzewy wymagają głębokości nawet kilkudziesięciu centymetrów. Oczywiście dla drzew i krzewów kopie się doły i tam wzbogaca się podłoże, jednak - jak wspomniałam wyżej - bez zadowalającego odprowadzenia nadmiaru wody i tak będą się źle czuły w takim miejscu, czy wręcz możesz je stracić.

Przepuszczalność podłoża sprawdza się kopiąc dołki w wybranych miejscach działki, do nich nalewa się wody i obserwuje czas wsiąkania. Dołek o gł. 60 cm i średnicy 30 cm, zapełnić wodą. Gdy woda wsiąknie po kilku minutach, podłoże jest zbyt przepuszczalne - wtedy uzupełnia się je kompostem. Jeśli po ok. godzinie woda nie wsiąknie do końca oznacza podłoże nieprzepuszczalne, wtedy miejsce takie wymaga spulchniania na głębokość ok. 60 cm i rozluźnienie dodatkiem kompostu, piasku.

Akurat w moim ogrodzie jest gleba gliniasto-piaszczysta i dodatkowo stosuję kwasy humusowe (np. Rosahumus), które poprawiają warunki wodne gleby.

Warto to sprawdzić, bo może okazać się, że wykonacie mnóstwo pracy na powierzchni, a efektu wspaniałego ogrodu nie doczekacie.

Bardzo bym chciał mieć takie chęci i możliwości, by krok po kroku to wszystko zrobić. Jednak ze względu na pracę nawet czasu brak. Zakładanie ogrodów warto więc zostawić profesjonalistom, których teraz jest naprawdę wielu. Dzięki nim przestrzeń wygląda zupełnie inaczej.

Daniela fajny temat i przydatne informacje

Gicek, a gdzie zabawa? Przyjemność? Satysfakcja?

Że zrobiłam kasę, aby sobie kupić ogród? Bo tak to w skrócie wygląda.

Bo chodzi o to by gonić króliczka...

Przy zakładaniu ogrodu, czy to dekoracyjnego, czy też spożywczo-hodowlanego warto mieć na uwadze wykorzystanie wody, której z roku na rok co raz bardziej brakuje. W trosce o nasze środowisko naturalne, dlatego warto sobie poczytać o tym jak zaoszczędzić wodę w ogrodzie, a i przy okazji zmniejszyć rachunki za wodę. Pozdrawiam !