Forum Ogrodnicze Oaza

Surowcem jest ziele – Herba Monardae, zbierane w czasie kwitnienia i suszone w ciemności oraz w przewiewnym miejscu, niezbyt gorącym. Susz trzeba przechowywać w szczelnych słojach. Ziele pysznogłówki jest surowcem olejkowym. Zawiera do 3,5% olejku eterycznego bogatego w geraniol, tymol i karwakrol, przy czym stosunek ilościowy wymienionych składników jest zmienny i zależy od gatunku, warunków klimatycznych i odmian (ras chemicznych). Rodzaj Monarda obejmuje 15 gatunków. Pochodzą z Ameryki Północnej. Liście przy roztarciu są pachnące. Kwiaty zasobne w antocyjany i flawonoidy. Najbardziej popularne gatunki to Monarda citridora Cervantes ex Lagasca (pysznogłówka cytrynowa), Monarda didyma Linne (pysznogłówka szkarłatna), Monarda fistulosa Linne (pysznogłowka dęta) i Monarda punctata Linne (pysznogłowka kropkowana).

Olejek eteryczny pysznogłówki może zawierać do 95% geraniolu, do 47% tymolu i do 64% karwakrolu. Spośród flawonoidów warto wymienić apigeninę, isorhoifolinę, akacetynę, linarynę. Kwasy fenolowe reprezentowane są przez kwas chlorogenowy, rozmarynowy i kawowy.

Napar z ziela pysznogłówki – Infusum Monardae (1 łyżeczka na filiżankę wrzątku) niewątpliwie działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie. W połączeniu z miodem i sokiem malinowym jest dobrym środkiem w łagodzeniu stanów zapalnych gardła, przeziębienia, gorączki, grypy, zapalenia oskrzeli. Może być podawany dzieciom. Ziele pysznogłówki dobrze smakuje z yerba mate, herbatą czarną, bergamotową i zieloną. W Ameryce Północnej jest stosowany również w leczeniu zaburzeń trawiennych.

Nadaje się do sporządzania mieszanek: wykazuje synergizm z kwiatem dziewanny, z kwiatem akacji, z szałwią, miętą, majerankiem, kocimiętką, zielem hyzopu, zielem fiołka wonnego, korzeniem mydlnicy, korzeniem omanu, szczególnie w zakresie leczenia nieżytów układu oddechowego i grypy. W przypadku kataru i grypy sprawdza się mieszanka z melisą, eukaliptusem, kwiatem wiązówki i kwiatem dziewanny.

Monarda działa także żółciopędnie. Hamuje rozwój bakterii i grzybów. W ziołolecznictwie jest skuteczna w większych stężeniach i dawkach. Napar należy przyjmować w dawce 300-400 ml dziennie, małymi porcjami.