Forum Ogrodnicze Oaza

Szczelinowe ogrody skalne w Polsce to jeszcze nowość dla większości z nas. W przeciwieństwie do braci Czechów tylko nieliczni mogą pochwalić się naprawdę ich udaną konstrukcją i wykonaniem. Myślę, że jest to pomysł na ciekawie zaaranżowany ogród lub przynajmniej jego część. Nasze ogrody dadzą nam wtedy możliwość posiadania królestwa roślin skalnych w nieco innym wymiarze niż dotychczas to spotykaliśmy.
Jednakże posiadanie ogrodu umiejscowionego na naturalnych kamiennych skałach osadzonych pionowo w podłożu nie jest wcale przedsięwzięciem łatwym do zrealizowania. W tym wątku chcę zachęcić wszystkich którzy posiadają wiedzę na temat budowy takich konstrukcji, oraz doświadczenie w uprawie roślin zasiedlających te ,,rockowe monstra" do podzielenia się z nami swoją wiedzą i doświadczeniem.








Fotografie są własnością Ani i Michała Hoppel www.alpines.home.pl/p/Joomla/

Do skalnych ogrodów szczelinowych zalicza się także konstrukcje zwane ,,Tufa wall".
Tuf to porowata skała osadowa należąca do skał piroklastycznych występująca najczęściej w okolicach wygasłych wulkanów.











www.jansalpines.com/gallery/main.php?g2_itemId=14

Pozdrawiam. Waldek.

Poll napisała.
Polu, ja także przez długi czas boczyłem się na skalniaki szczelinowe uważając, że są nienaturalne i brzydkie. W ubiegłym roku, będąc w Alpach Graickich, zacząłem przyglądać różnym układom skał i o dziwo przekonałem się, że w naturze taki układ kamieni też występuje. Więc pogląd o nienaturalności poległ.




Zacząłem oglądać też w necie zdjęcia takich skalniaków i zauważyłem, że obok brzydkich, są też i ładne. Przypadł mi do gustu np. ciekawy układ skał w miniaturze zrobiony przez Iana Younga.



zdjęcie ze strony Scotish Rock Garden Club

W normalnym zaś rozmiarze spodobał mi się crevice garden Joyce Carruthers


zdjęcie ze strony Scotish Rock Garden Club

Kiedy jednak odwiedziłem ogród Michała Hoppela i zobaczyłem jego skalniaki szczelinowe zdecydowałem, że ja też taki kiedyś sobie zrobię.

Tym co nie oglądali odcinka Mai w Ogrodzie z wizytą w ogrodzie Michała polecam go.

tvnplayer.pl/programy-online/maja-w-ogro...i,S00E382,14006.html

To co jeszcze przemawia za tego typu skalniakiem to możliwość posadzenia roślin w wąskiej szczelinie z odpowiednio przygotowaną ziemią oraz bra konkurencji ze strony innych roślin. Kamienie zanurzone w ziemi chłodzą "stopy" roślin a ich odpowiedni kąt nachylenia zapewnia im mniej lub więcej światła.

Poniżej Androsace i Edraianthus, rośliny, które rosną prawie wyłącznie bardzo wąskich szczelinach skał. Zdjęcia zrobiłem w Czarnogórze





Polu twój post mnie zmobilizował do działania, a ponieważ dziś była ładna pogoda i miałem przygotowane miejsce i kamienie zacząłem budować skalniak szczelinowy. Czy będzie ładny? Nie wiem. Mam nadzieje, że mi się będzie podobał i że będą w nim dobrze rosły rośliny. Jak go skończę to pokaże zdjęcie.
Teraz mam głównie skalniak z wapieni jurajskich, oto jego fragment.



Też lubię jak rośliny rosną i wyglądają naturalnie. Ale nie zawsze można mieć kawałek cienistego lasu, piękną łąkę czy skaliste zbocze. Nie zawsze też możemy stosować się do japońskiej zasady Shakkei mówiącej o ty, że ogród powinien odzwierciedlać krajobraz, który jest poza nim, być z nim w harmonii. Bo co jeśli otaczają nas budynki i nie ma nic co można by "pożyczyć" do swego ogrodu.
Skalniaki mogą być równie nienaturalne jak rabatka z Jukkami, mieczykami czy daliami. Rzeczywiście bardzo sztucznie wygląda skalniak typu kurhan tj. kupka ziemi z poutykanymi otoczakami.
Chyba się trochę za bardzo rozpisałem, sorry

Rozpisałam się i skasowałam. Ponieważ u mnie są tylko jeszcze zamiary i złożony przy domku na działce kamień. U mnie, mimo że wielu osobom się ten materiał nie podoba wręcz zniechęca - może być tylko kamień polny, ale sporej wielkości. Dopiero poznaję pewne zasady, czytam takie jak Wasze wskazówki. Na inny materiał mnie zwyczajnie nie stać. A ponieważ ludzie w okolicy najczęściej go wykorzystują, stad też nie będę bardzo kontrastowała pod kątem rodzaju materiału. Ale całość - zamiary, potem plany, potem korekcje po różnych wskazówkach - może dopiero powstanie mój skalniak jesienią, za rok.


Tak czy siak, piszcie, piszcie jeszcze więcej na temat zakładania skalniaków. Zamierzam zapoznawać się min właśnie z Waszymi doświadczeniami i poradami.

Prześlicznie wyglądają te wapienie na skalniaku i cudnie rośliny w szczelinach

Moja polodowcowa okolica usiana jest różnej wielkości głazami narzutowymi, chyba głównie granitowymi w różnych kolorach.
I to one wyglądają naturalnie w ogrodzie, a nie jakieś łupki sprowadzone nie wiadomo skąd
Zupełnie nie rozumiem tego przekonania, że polne kamienie muszą być gorsze

Ja mam skalniak z kamieni polnych i nie uważam ich za gorsze!

KASIA

Siberio, Twoje kamienie wyglądają ciekawie i są ładne. Nie wiem skąd przekonanie, że kamień polny jest gorszy. W całym, dość jeszcze krótkim wątku, nie znalazłem o tym słowa. To równie dobry kamień jak inne ale też na określonego typu konstrukcje skalniaka. Łupki są równie rodzimymi kamieniami jak głazy narzutowe, choć, podobnie jak głazy narzutowe nie występują w całym kraju. W okolicach Kielc np. brak głazów narzutowych i granitów jest za to mnóstwo wapienia i piaskowca, trafiają się też łupki.
Skalniak powinien, w niewielkim choć stopniu, przypominać, nawiązywać lub być metaforą górskiego krajobrazu i być wpisany w ogólną kompozycje ogrodu. To jakich kamieni użyjemy to kwestia gustu, dostępności i tego czy chcemy urządzić ogród dla roślin rosnących wśród skał wapiennych czy krystalicznych. Oczywiście nie wszystko pozostawiamy gustowi i powinniśmy przestrzegać pewnych zasad budowy skalniaka jak chociażby najprostsza, że u podstawy są największe kamienie a u góry mniejsze, inną zasadą jest to, że nie łączymy kamieni o różnym pochodzeniu i wyglądzie np. białych nieregularnych wapieni z ciemnymi granitami. Byłoby świetnie gdybyśmy też pamiętali o utworzeniu mocnych punktów w kompozycji skał korzystając z tzw. zasady złotego podziału. One przykuwają wzrok i tworzą pewną zamknięta kompozycje.

www.abaxsc.com/fotografia/o-fotografowaniu.html - tu jest to fajnie wyjaśnione.

Usypany kopiec ziemi i szare otoczaki przypominające bochenki które są powtykane jak rodzynki w świąteczną babkę mogą się komuś podobać ale, moim zdaniem, wyglądają sztucznie.
Powinniśmy też pamiętać, że skalniak, poza stroną estetyczną, powinien dostarczać rośliną to czego potrzebują a więc odpowiednią wilgotność, światło, skład i odczyn gleby. Zanim zdecydujemy gdzie, jak i z czego zostanie zbudowany skalniak powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie jakie rośliny skalne chcemy na nich uprawiać.
Warto wreszcie pojechać w góry bo natura jest niewyczerpanym źródłem inspiracji

Larix , kusi mnie taki skalniak szczelinowy , jaki nam powyżej pokazałeś.Nie jestem jeszcze zdecydowana , ale zaczynam tu i ówdzie szukać informacji. Oglądałam link o skalniaku M. Hoppela , a do Ciebie zwracam się o radę.Przy południowej ścianie domu mam miejsce suche ( częściowo zadaszone), słoneczne. Taka falista rabata szerokości około 1 m i długości ok 5- 6 m.Czy w takim miejscu można założyć skalniak szczelinowy?To by było pytanie na początek, bo zacząć trzeba od wyboru miejsca. A drugie - jakich kamieni użyć? Muszę kupować , bo niestety na polach nie leżą.Podobają mi się otoczaki kamienne drewno , kamienna kora , ale to chyba nieodpowiedni budulec na tego typu skalniak...
A jeśli nie skalniak szczelinowy , to może coś z wapieni , bo ten Twój choć całkiem inny - ale równie piękny.Też marzyłby mi się u siebie

Elu, cieszę się że skłaniasz się ku takiemu skalniakowi i chętnie podzielę się z Tobą swoją wiedza i doświadczeniami. Warto przejrzeć to co napisano w wątku o tego typu skalniakach na forum Scottish Rock Garden Club, jest tam też dużo zdjęć mniej lub bardziej udanych konstrukcji. W pierwszym poście są też linki do książki Zdenka Zvolanka, który jest guru skalniaków szczelinowych.

www.srgc.net/forum/index.php?topic=4656.0

Michał Hoppel uzupełnił w ubiegłym tygodniu swoją stronę i warto, jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś zajrzeć do jego artykułu o konstrukcji skalniaków. Dużo ciekawych wiadomości.

www.alpines.home.pl/p/Joomla/index.php?o...iew&id=104&Itemid=36

Skalniak szczelinowy jak najbardziej możesz założyć w miejscu które opisujesz szczególnie dla roślin lubiących ciepło, słońce i niezbyt wilgotne podłoże np. północnoamerykańskie Townsednie, Erigerony, itp Kamienie jednak powinny być ułożone ukośnie bądź prostopadle do południa tak by ich wystające grzbiety tworzyły miejsca z odrobiną cienia. W poniedziałek zrobię rysunek i zamieszczę.
Na taki skalniak nadają się w zasadzie każde kamienie które są twarde i płaskie. Ja uważam jednak, że najładniejsze skalniaki powstają z łupka szarogłazowego. To twardy rodzimy kamień o ciekawej barwie i fakturze oraz o obojętnym odczynie co daje duże możliwości gdyż dobierając odpowiednio ziemie mogą rosnąć w nim zarówno kwasolubne jak i zasadolubne rośliny. Kamień ten nie jest też aż tak drogi i w składach można go kupić za około 500 zł. za tonę.

Dzięki za linki , zaraz tam zaglądnę. Muszę się przygotować , aby popełnić jak najmniej ( a może w ogóle?) błędów przy budowie. Każda informacja cenna.
Co do kamieni - polegam na Twoim zdaniu. Widzę , że łupek szarogłazowy jest znacznie tańszy , a to też się liczy.A kamienie właśnie tak planowałam układać - prostopadle do południa. Rabata, jak pisałam , jest przed południową ścianą domu( przylega do ściany)i rozciąga się na linii wschód - zachód , tak że południowe słońce mocno tam operuje , cień jest wcześnie rano i późno o zachodzie.
Budową mogłabym się zająć dopiero latem , po wykopaniu cebulek tulipanów , które będą kwitnąć wiosną. Myślę ,że teraz , gdy nie zaczęły się prace w ogrodzie jest odpowiedni moment aby wszystko zaplanować

Elu skaner trochę się buntuje więc będzie na razie bez rysunków. Znalazłem w necie zdjęcie ukośnie do lini patrzącego ułożonych kamieni. Takie rozwiazanie wydaje mi sie ciekawe.



To co ważne to by co najmniej połowa kamienia znajdowała sie pod ziemią. Ma to szczególne znaczenie przy południowej ekspozycji. Tak zagłębiony w ziemi kamień oddaje jej część ciepła i może zapewnić korzeniom roślin tzw. "zimne stopy". W naturze skała w której szczelinach rosną rośliny jest zwykle olbrzymia i lwia jej większość jest poniżej 1 m w ziemi gdzie temperatura, przy najwiekszych upałach, wynosi kilka stopni więc skała ta nagrzewa się tylko powierzchniowo. Ta część która wystaje ponad ziemie powinna dawać, choć przez część dnia, roślinie odrobinę cienia.

Myślałam o prostopadłym ustawieniu kamieni w kierunku północ - południe , ale takie , które pokazałeś , może być ciekawsze. Tak jak na powyższym zdjęciu , też mam koło rabaty taki sam chodniczek. Planuję przykryć go łupkami rozłożonymi płasko na piasku czy żwirku - ale nie wiem , czy by to było stabilne. Myslę , że wiele rzeczy wychodzi w praktyce i wtedy się plany koryguje

Tu na zdjęciu choć w przybliżeniu widać , jak ta rabata wygląda. Zdjęcie robione od strony zachodniej, czyli południe tu , gdzie chodniczek

Larix , od czego powinnam zacząć prace ? Czy trzeba wybrać ziemię ( na jaką głębokość?)i zrobić drenaż z gruzu ( jeśli zdobędę ) bądź z żwiru , piasku? Chciałabym zrobić lekki spad od ściany domu w kierunku chodniczka. Czy tam podsypać ziemię? Pewnie bardzo naiwne moje pytania , ale kto pyta , nie błądzi.
Rozumiem , że łupki będę układać w piasku , zagłębione np do połowy , następnie przerwy między nimi wypełniać żwirem, a blisko powierzchni pokruszonymi łupkami szarogłazowymi, aby zgrać z całością.

Elu, tu jest relacja z budowy dużego skalniaka szczelinowego i można podpatrzeć jak to robią najlepsi czyli Zdenek Zvolanek. Są zdjęcia i opisy poszczególnych etapów budowy, całość bardzo pouczająca.

www.srgc.org.uk/logs/logdir/2010Nov12128...00Log_19_of_2010.pdf

www.srgc.org.uk/logs/logdir/2010Dec07129...05Log_20_of_2010.pdf

Jesienia zacząłem budowe małych skalniaków szczelinowych, zima nie pozwoliła mi ich skończyć więc muszą czekać do wiosny. Być może jeszcze zmienie ich układ. Na razie ułożone są duże kamienie konstrukcyjne. Szczeliny miedzy nimi czekaja na wypełnienie piaskiem, mniejszymi kamieniami i ziemią, ostatnia warstwą będzie tzw. kora z tej samej skały a więc z łupka szarogłazowego.

Początki pierwszego skalniaka



A to pierwszy etap budowy drugiego



inne ujęcie drugiego



Zwróc uwagę jak dużo zależy od miejsca z którego patrzymy na skalniak. Trzeba to wziąć pod uwagę projektując układ kamieni.

Jeśli chodzi o ziemię to będę stosował podobna mieszankę jaka Michał Hoppel pokazuje na koniec odcinka "Maja w ogrodzie"

tvnplayer.pl/programy-online/maja-w-ogro...i,S00E382,14006.html

Podstawa takiego skalniaka powinna być solidna by zapewnić stabilnośc kamienią. Proponuje wybrać kilkanaście centymetrów ziemi i wypełnić to miejsce żwirem z piaskiem, jeśli będziesz miała gruz na samo dno to jeszcze lepiej. Spadek uzyskasz odpowiednio kształtując warstwe piasku ze żwirem w której będziesz osadzać kamienie.

Wyjątkowo ciekawy temat i fascynująca lektura. Larix,wielkie dzięki za podjęcie tematu

Dzięki , Larix. Myślę , że sobie z tym poradzę , skoro z kaskadą sobie poradziłam
Romciu , będzie relacja z budowy , bo postanowiłam , że nie będę odkładać prac , tylko się za to wezmę , póki mam siłę.
Będę liczyła jeszcze na podpowiedzi , jaki rośliny posadzić. Czytałam , co pisałeś , ale w ogóle ich nazwy nic mi nie mówią , nie wiem , czy są dostępne w centrach ogrodniczych? Przypuszczam , że wykorzystam część roślin z moich obecnych skalniaków.
Acha , jeszcze jedno - na jaką w przybliżeniu powierzchnię może starczyć tona łupka szarogłazowego? Albo inaczej - ile materiału powinnam zamówic na około 5 m kw skalniaka szczelinowego? Dwukrotna ilość żwiru w porównaniu z łupkiem pewnie nie starczy?

Elu, z pewnością świetnie sobie poradzisz i wiosną będziemy podziwiać Twój nowy skalniak

W centrach ogrodniczych nie ma zbyt dużego wyboru roślin na skalniak choć ostatnio zaskoczyło mnie centrum "Ogród Śląski" zurek.com.pl/, gdzie spotkałem kilka ciekawszych gatunków. Niestety kupowanie roślin skalnych w takich centrach jest ryzykowne, otóż rośliny te zwykle posadzone są w torfie co powoduje, że tak jak szybko urosły tak szybko mogą zginąć. Najczęściej na różnego rodzaju choroby grzybowe. Pewnym wyjściem jest otrzepanie korzeni rośliny z torfu i posadzenie jej w żwirowym i mineralnym podłożu.
Najlepiej rośliny kupować w wyspecjalizowanych szkółkach ( takie w Polsce dopiero raczkują) lub u hodowców. Wiem, że kilku z nich sprzedaje rozmnażane przez siebie rośliny. Dobrym źródłem, właściwie najtańszym i najlepszym w Europie i chyba nie tylko, są hodowcy czescy, których jest dużo i mają co roku bogata ofertę. Problemem jest odległość bo nie wszyscy chcą wysyłać rośliny.
Każdego roku Michał Hoppel koordynuje zakupy roślin u jednego z nich i przywozi je do Poznania skąd trzeba je odebrać. Kupowałem tak już dwa razy i nie żałuje, w tym roku też to zrobię bo warto. Rośliny skalne można też dostać w ramach wymiany lub tylko za pokryciem kosztów przesyłki. Ja w ubiegłym roku miałem np. nadmiar Dębika ośmiopłatkowego, Kulnika sercowatego, Lepnicy bezłodygowej i kilku innych gatunków.
Jak już zbudujesz sobie ten skalniak szczelinowy to podaruje Ci kilka roślin
Tona łupka powinna Ci wystarczyć na 5 m.kw. ale myślę o części konstrukcyjnej bo będziesz jeszcze potrzebowała mniejszych kamieni oraz tzw. kory. Myślę, że mniejszych kamieni (takich wielkości książki A4) i kamiennej kory razem około 0,5 tony. Je zresztą można dowieźć w bagażniku ( ja tak robię). Dwukrotna ilość żwiru też powinna wystarczyć.
Tak prawdę mówiąc to trudno podać dokładny przepis tak jak na ciasto bo w przypadku skalniaka dużo zależy od pomysłu i inwencji budującego. Duże i mniejsze kamienie jeśli Ci zostaną mogą być użyte na ścieżkę.

Zdaję sobie sprawę , że trudno dokładnie wyliczyć ilość kamieni , ale teraz przybliżoną wartość już znam Znalazłam łupek szarogłazowy z kopalni Jenków , przejrzałam ich ofertę.Wiosną ( a może wcześniej , bo mogę do wiosny nie wytrzymać ) wybiorę się na rejs po składach kamienia w Krakowie , mam nadzieję , że powinni tu go mieć. A jeśli nie to będę się kontaktować z Jenkowem , no i muszę sprawdzić , czy dowiozą taką niewielką ilość. Skłonna jestem kupić ten - kamień surowy średni , łupany i sortowany, przybliżone wymiary od 20 na 20 cm do 50 na 50 , grubość od 4 do 25 cm. Czy taka wielkość nie będzie za mała? Obawiam się, że większych bym nie ruszyła , a jestem zdana na siebie
Oferują tam również korę łupkową różnych wielkości ( od 5 mm do 60 mm).
No i piasek muszę mieć , ale to można stopniowo w workach dokupywać.
Co do roślinek , to wdzięczna jestem za Twoją propozycję , oczywiście skorzystam, dziękuję. Globularia cordifolia rośnie na moim pierwszym skalniaku , więc podzielę. Kilka roślinek mam , ale warunki na skalniaku szczelinowym są inne niż na moim obecnym .Mam nadzieję , że lewizje będą się na nim dobrze czuły. Niestety straciłam poprzedniej zimy , a właściwie wiosny , bo zimę przetrwała. Za wcześnie się cieszyłam.
Jeśli chodzi o zakupy roślinek , to bliżej by mi było z Krakowa na czeską stronę niż do Poznania. Tyle , że nigdy tam nie robiłam zakupów , więc nie mam namiarów.