Forum Ogrodnicze Oaza

Każdy komu bliskie są tematy niechemicznej walki ze szkodnikami powinien umieć rozpoznawać przynajmniej podstawowych sprzymierzeńców, zwłaszcza ze świata owadów. Nie tak rzadko zdarza się, że w zapale zwalczania owadów żerujących na roślinach niszczymy wiele form pożytecznych, przyczyniając się do spadku ich liczebności i malejącej różnorodności biologicznej w ogrodzie.
Zaczynam od przeglądu biedronek, które w zasadzie w formie dorosłego chrząszcza każdy rozpoznaje na pierwszy rzut oka. Gorzej z larwami. Zdjęcia larw postaram się uzupełniać jeśli nadarzy się okazja do uchwycenia. Większość biedronek jest pomocnych w walce z mszycami.
Złoże jaj biedronki na liściu trzmieliny pospolitej

Biedronka siedmiokropka świeżo po wyjściu z poczwarki

Biedronka dwukropka - dwie formy kolorystyczne

Oczatka

Wrzeciążka


Biedronka mączniakówka -nie jest drapieżna, żywi się grzybami-mączniakami


Larwa, prawdopodobnie dwukropki, polująca na mszyce

Aniu, świetny temat, mnóstwo pożytecznych wiadomości i ciekawych fotek
Uwielbiam wszelkie żyjątka w ogrodzie i z całych sił staram się zachować u siebie równowagę biologiczną.
Jeśli walczę ze szkodnikami to tylko mechanicznie (rączkami) albo stosując ekologiczne środki (n.p. opryski gnojówką z pokrzyw, wyciągiem z grejpfruta czy czosnku). Wychodzę z założenia ze każdy szkodnik ma swojego pogromcę i jeżeli w ogrodzie zachowa się różnorodność biologiczną, to nie trzeba będzie stosować środków chemicznych, które trują owady szkodliwe,ale również pożyteczne, nas i nasze zwierzęta.
Nie najgorzej na tym wychodzę, bo od czasu kiedy przestałam stosować chemię nic wielkiego się nie wydarzyło, a roślinki mają się całkiem dobrze

Dalu, właśnie to o czym piszesz jest bardzo pożądanym podejściem do ogrodu. To że z powodzeniem stosujesz naturalne metody walki ze szkodnikami w tak wspaniale wyglądającym miejscu jest najlepszą reklamą jaką może mieć ekologiczne ogrodnictwo.

Żeby nie było tak całkiem sielankowo, przedstawię biedronkę która może stać się bardzo poważnym zagrożeniem naszych krajowych gatunków, zwłaszcza dwukropki. Jest to gatunek azjatycki Harmonia axyridis. Wszechstronne wykorzystanie pokarmu (owady, owoce, pyłek, nektar) sprawia że zdobywa przewagę w konkurencji i staje się z czasem dominującym gatunkiem. Do jej rozprzestrzeniania przyczyniły się działania człowieka - niekontrolowane próby wykorzystania jej do walki biologicznej na uprawach sprawiły, że w końcu skolonizowała Amerykę Północną, a teraz podbija Europę. W Polsce po raz pierwszy notowana w 2006 roku. Kąsa, powoduje alergie. Tej biedronki oby jak najmniej.
Świeży lęg

Starsza larwa

Najczęściej spotykana forma succinea

Rzadsza forma spectabilis


Zainteresowanych tematem polecam stronę www.cbe-pan.pl/harmonia/rozpoznanie.htm z prostym kluczem pomocnym w oznaczaniu gatunku i wieloma cennymi informacjami na temat H.axyridis.

Kolejna pożyteczna grupa owadów w ogrodach to muchówki bzygowate. Wśród krajowych gatunków ok. 1/3 ma drapieżne larwy, pożerające głównie mszyce. Co prawda liczebność larw bzygowatych na krzewach jest za mała aby całkowicie zlikwidować występowanie szkodników, jednak zważywszy na dużą żarłoczność, są one bardzo korzystnym składnikiem entomofauny.

Udało mi się sfotografować kolejnego sprzymierzeńca w walce z mszycami. Jest to larwa owada z rzędu sieciarek. Do sieciarek należy m.in. znany wszystkim złotook, jednak jego larw na razie nie spotkałam w moim ogrodzie. Dzięki uprzejmości Pana doktora Ceryngiera z PAN larwa została przypisana do rodziny życiorkowatych. Generalnie należy przyjąć zasadę, że wszelkie napotkane larwy sieciarek traktujemy jak naszych sprzymierzeńców, chociaż największe znaczenie w zwalczaniu szkodników mają zdecydowanie sieciarki złotookowate. Larwy sieciarek chwytają owady o miękkim ciele żuwaczkami, a następnie wysysają. Drapieżne są też formy dorosłe.

Żeby nie zaszkodzić organizmom pożytecznym ochronę roślin przed szkodnikami typu mszyce trzeba prowadzić jak najszybciej, jak najwcześniej, zanim wylęgną się wrogowie naturalni szkodników. U mnie w ogrodzie niektóre krzewy były mocno opanowane przez mszyce, ale przeczekałam, teraz są zupełnie czyste, za to biedronki (larwy) stanęły na progu śmierci głodowej i zaczynają zjadać siebie nawzajem.

Co do larw biedronek, to mogę przedstawić:
Larwa wrzeciążki

Larwa siedmiokropki

Larwa H. axyridis

Larwa Platynaspis luteorubra

Udało mi się uchwycić złotooka. Te sieciarki są naszymi sprzymierzeńcami w walce z mszycą, warto je chronić, a szukających schronienia na zimę w pomieszczeniach nie niszczyć. Występowaniu sieciarek złotookowatych w ogrodzie sprzyja duża różnorodność nasadzeń, z drzewami owocowymi i kwitnącymi roślinami zielnymi.

Ostatnio pojawiły sie w sprzedaży domki dla owadów ,W angielskich centrach ogrodniczych mozna kupić domki i karmę dla jezy oraz budki dla nietoperzy .Sa całe stoiska z tego typu produktami.Anglicy poszli dalej, jest propagowana akcja ogród bez torfu,w celu ochrony naturalnych torfowisk,a w ogrodach Królewskiego Towarzystwa ogrodniczego stosuje się wyłacznie biologiczna ochronę roslin.Wiele srodków owadobójczych przez długi okres/nawet do dwóch lat/ tez wypłasza /i zabija tez owady pozyteczne dlatego zostaje zachwiana równowaga w ekosystemie.

Tomku, myślę że i u nas świadomość i wiedza o pożytecznych organizmach wśród posiadaczy ogrodów wrasta i można się spodziewać, że domki dla owadów czy budki dla nietoperzy, jeży, trzmieli, staną się tak powszechnie dostępne jak budki dla ptaków.

Wśród organizmów pożytecznych nie sposób pominąć pająków. Niestety w handlu dostępne są preparaty do ich zwalczania, co osobiście uważam za nieporozumienie.
Pająki są nieocenione, jeśli chodzi o regulowanie liczebności populacji owadów. Niezależnie od tego czy zakładają sieci, łowiąc owady przelatujące, czy aktywnie polują na powierzchni ziemi, albo na roślinach, bardzo przyczyniają się do ograniczania liczby mszyc i innych drobnych owadów. Może nie każdy lubi pająki, ale odsuwając na bok uprzedzenia, trzeba przyjąć za pewnik, że nieprzeszkadzanie pająkom w ogrodzie popłaca.

Czy o murarkach już ktoś tu wspominał?

O murarkach ani mru mru, bo tu mówimy o broni biologicznej czyli tych stworzeniach, które żywią się szkodnikami roślin. Jeśli masz informacje o murarce i innych owadach zapylających to zachęcam do stworzenia wątku o nich, na pewno się przyda.

murarka ogrodowa - Krzemienica ,na you tube jest film o nich, mozna zobaczyc jak sobie mieszkaja i spróbowc cos takiego zrobic u siebie w ogrodzie.Anglicy takze zachecaja do pozostawienia w ogrodzie czesci , gdzie trwa koszona jest tylko dwa razy w roku,zakładaniu chodzby małych oczek wodnych.Ja mam bardzo mały ogródek,ale staram sie prowadzic"dziki ogród" i do tegorocznych sukcesów musze zaliczyc ,ze zasiedliła sie w budce legowej sikorka bogatka i az miło patrzeć jak sie "ugania" za owadami.

Sikory to jedne z najskuteczniejszych ptaków w zwalczaniu szkodników owadzich. Potrafią wynajdywać jaja i larwy licznych szkodników. Na drzewach owocowych likwidują np. zwójki, owocówkę jabłkóweczkę, piędzika przedzimka i wiele innych.

Ostatnio udało mi się zaobserwować nieco mumii. Konkretnie zmumifikowane przez pasożytnicze błonkówki mszyce. Błonkówki te -bardzo drobnych rozmiarów, rzędu 1mm- składają jaja w ciała mszyc. Rozwój larwy błonkówki zachodzi w ciele żywiciela, zamienionym na swoisty kokon, który łatwo rozpoznać od innych mszyc, ponieważ przestaje się poruszać, traci połysk, robi się wypukły i zmienia barwę. Po przepoczwarczeniu z mumii wylatuje dorosła błonkówka, czego dowodem jest wygryziony otwór. Ochrona pasożytniczych błonkówek to głównie powstrzymanie się od stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Ich liczniejszej obecności sprzyja też pozostawianie obszarów z dziką roślinnością.
Mumia wyróżnia się żółtawo-beżowym zabarwieniem


Puste mumie, już po wylocie parazytoida

Zielona Ania wrote:
Aniu, ja dziś u siebie na burakach widziałam takie larwy ale widziałam też podobne tzn czarne i mniejsze. Czy jest to larwa tej samej biedronki tylko młodsza czy też zupełnie inna biedronka z tego wyrośnie i czy to nie będzie ta wroga siedmiokropkom?

edit:
właśnie trochę się dokształciłam i będę jednak musiała lepiej przyjrzeć się wzorkowi plam na brodawkach

Trzeba patrzeć na brodawki, to prawda, ale młode larwy to jest czasem trudno dobrze rozpoznać. Generalnie H. axyridis i nasza siedmiokropka, z tego co sama zaobserwowałam i co się zdołałam dowiedzieć, preferują odmienne siedliska - inwazyjna biedronka woli zdecydowanie drzewa i krzewy i raczej unika miejsc odsłoniętych i silnie nasłonecznionych. Siedmiokropka chętnie żeruje na roślinach zielnych (rzadziej na krzewach) i nie przeszkadza jej ekspozycja na silne słońce.

Nie wiem czy biedronkę azjatycką można zaliczyć do organizmów pożytecznych
Może wypowie się ktoś biegły w temacie.
Oto ona w różnych fazach rozwoju

Do pożytecznej fauny ogrodu należą chrząszcze biegaczowate. Rodzaj biegacz (Carabus) jest w całości objęty ochroną. Dlatego należy szczególnie zadbać, aby tym owadom nie robić krzywdy. Biegacze to chrząszcze środowisk leśnych, więc w ogrodach spotkać je można w miejscach przypominających naturalne warunki - miejsca zacienione, grupy krzewów, żywopłoty, tam gdzie nie brak ściółki z liści, która potem umożliwi zimowanie. Biegacze polują na ziemi, łowiąc np. larwy różnych owadów, zjadają poczwarki motyli i -co przede wszystkim powinno interesować ogrodników -zjadają też ślimaki.
Dla poprawienia warunków dla biegaczy można powstrzymać się przed całkowitym wygrabianiem liści, przynajmniej w wybranych miejscach ogrodu. Biegaczom sprzyja też pozostawianie próchniejących pni, konarów (miejsce zimowania, schronienie przed słońcem, miejsce o zwiększonej wilgotności latem, miejsce polowania).
Piękne chrząszcze.

Do rodziny biegaczowatych należą też szykonie (Pterostichus). Są one mniejsze niż biegacze, ale prowadzą podobny tryb życia. Choć okresowo mogą odżywiać się pokarmem roślinnym, ich głównym pokarmem są inne owady, jako drapieżniki zjadają wiele szkodników roślin.
Ten szykoń zabłąkał się do pustej doniczki, z której sam nie umiał wyjść, ale został uratowany.