Forum Ogrodnicze Oaza

Jakiś czas już nie pisałam, bo i opracowywanie materiałów trwa niestety długo...

Dzisiaj zapraszam do obrazowego zapoznania się z niektórymi z pomidorowych genów.

Temat może wydawać się skomplikowany, ale tylko na pierwszy rzut oka.

Zamieszczam materiały, po których pobieżnej nawet lekturze w głowie zostanie wiedza , co do której gwarantuję, że uruchomi się za każdym razem, kiedy będziecie patrzyli na swoje pomidory.












Zachęcam do obserwacji, dyskusji, zadawania pytań publikacji zdjęć Śmiało!

Dla przypomnienia...
Okres wegetacyjny uprawianych w optymalnych warunkach pomidorów waha się od 95 do 115 dni. W praktyce jest tak, że pierwsze kwiaty pojawiają się i otwierają od 7 do 8 tygodni po wysianiu nasion, a dojrzewanie owoców rozpoczyna się od 6 do 8 tygodni później.

Pomidory mają kwiaty, które zawierają obie funkcjonalne części męskie i żeńskie w obrębie jednego kwiatu.

Kwitnienie pomidorów występuje przez wiele tygodni, co niewątpliwe jest cechą ułatwiającą wykonywanie krzyżowania, zwłaszcza pomiędzy odmianami o różnej długości cyklu rozwojowego.




Dzisiaj będzie krótko na tamat występowania naturalnych krzyżówek, bo te choć prawie się nie zdarzają to jednak czasem do nich dochodzi...

Większość współczesnych odmian pomidorów jest prawie całkowicie samopylna.
Ułatwia to m.in. budowa kwiatu, w której zwarty stożek pylnikowy otacza i zamyka w środku słupek, znacznie zmniejszając częstość występowania naturalnego zapylenia krzyżowego.

Wśród starszych odmian stopień naturalnego zapylenia krzyżowego może być nieco wyższy.
Starsze odmiany często mają dłuższe słupki, zrównane lub przebijające wierzchołek stożka pylników.
Ten układ ułatwia naturalne zapylenie krzyżowe.
Zdjęcie poniżej ilustruje różnicę w strukturze kwiatów.

Wracam do tematu dziedziczenia cech i selekcji roślin, mającej na celu wybór "pomidora idealnego" dla nas, czyli ustalenia swojej własnej odmiany.

W tabeli zestawiłam poszczególne cechy wraz ze sposobem ich dziedziczenia oraz informacją, kiedy najwcześniej możemy rozpocząć selekcjęroślin pod kątem interesującej nas cechy - czyli kiedy możemy zaobserwować różnicowanie cech w danym obszarze obserwacji.

Z zebranych przeze mnie informacji wynika, co logiczne, że w zasadzie selekcję większości cech możemy rozpocząć już w pokoleniu F2 (i dalszych, ponieważ nie wszystkie cechy pokażą się już w pokoleniu F2!), jednak są niektóre cechy, które ujawniają się w pokoleniach późnych - np. F4 co ma miejsce np. w przypadku odporności na suszę! i struktury miąższu (przypomina mi się teraz selekcja Kozuli w przypadku k/37 pod tym kątem).

Dziś będzie o dojrzałości kwiatów pomidora przeznaczonych do krzyżowania - czyli jakie kwiaty przeznaczać do zapylenia, a z jakich kwiatów pobierać pyłek?

Kwiaty pomidora otwierają się w gronie stopniowo zaczynając od tego położonego najwyżej na tym położonym najniżej kończąc. Można zakładać, że zwykle otwiera się 1 - 2 kwiaty dziennie.



Kwiaty na etapie tzw. późnego pąka są najodpowiedniejsze do wykonania zabiegu kastracji (o którego technicznych aspektach wykonania w przyszłości).
Na tym etapie dojrzałości korona płatków oraz pylniki pozostają szczelnie zamknięte wokół słupka.
Sam pyłek nie jest na tym etapie jeszcze dojrzały.
Ten moment jest najodpowiedniejszy na usunięcie niedojrzałych pylników (kastracja) z kwiatu.
Znamię słupka również dojrzałe nie

W kolejnym dniu (dniach) płatki zaczną się otwierać i ich kolor zmieni się z jasnego w jaskrawożółty. Zacznie dojrzewać też pyłek na pylnikach i możliwe będzie samoczynne zapylenie. A więc na kastrację jest już za późno, jednak jest to dobry etap do pobierania pyłku do innych zapyleń krzyżowych.

Na zdjęciu powyżej kwiaty A, B i C są zbyt stare, aby można było dokonać ich kastracji (emaskulacji), ale są odpowiednie do pobrania pyłku.
Kwiaty D i E są odpowiednie do kastracji (emaskulacji), a kwiaty F i G są zbyt młode.

Dziś pierwsza obserwacja jeśli chodzi o spodziewany wygląd krzyżówek...

K/56 Cheerokee Purple x malinowy kulisty F1 - jak widać, krzyżówki z pomidorem okrągłym dają w pokoleniu F1 mieszańce okrągłe. Gen okrągłego kształtu jest dominujący, dlatego ujawnia się w pokoleniu F1.

ciąg dalszy K/56 Cherokee Purple x malinowy kulisty F1 tym razem gruntowy - widać wyraźne krągłości... Cherokee Purple jest lekko spłaszczony, stąd po skrzyżowaniu z okrągłym (gen dominujący) się zaokrąglił w sposób widoczny.



W pokoleniu F1 innej krzyżówki z malinowym okrągłym jest inaczej...

K/42 Albenga z malinowy kulisty F1 - tutaj górę wzięła Albenga.




Krzyżówka gruszkokształtnego Black Japanese Trifele została przez wyokrąglona przez Black Zebrę...

K/46 Black Japanese Trifele x Black Zebra





z kolei krzyżówka dwóch odmian o kształcie spłaszczonym daje w pokoleniu F1 owoce spłaszczone...

K/57 Cherokee Purple x malinowy spłaszczony F1

Akurat się ten wątek pojawił jak u mnie pojawiły się wątpliwości
Osobiście nie mam ambicji robić nowych odmian, aaaale chciałem sobie utrzymać odmiany już w moim posiadaniu, niestety bardzo się zdziwiłem, że to nie takie hop-siup. Jakiś czas temu sprowadziłem sobie nasionka amerykańskich żółtych ox heart (bycze serca), które są super na przetwory - delikatna skórka, pestki jak łebek od szpilki, niemal brak galaretki, samo "mięso". Miałem nadzieję, że będę mógł w końcu się trochę odwdzięczyć i wrzucić te nasiona na AWN. Tymczasem po wysianiu w tym roku... otrzymałem owszem, żółte, ale tylko 1 na 3 ma właściwy dla odmiany kształt, powiększyły się komory nasienne z galaretką i same nasiona też większe.
Moje pomidory zawsze rosną bardzo gęsto, może to przyczyna, a może ta odmiana jest faktycznie jakaś stara, więc dzięki informacjom tutaj sprawdzę czy słupek wystaje z kwiatka.

A może po prostu nasiona, które sprowadziłeś były hybrydą... Proponuję zebranie nasion z tego który jest najbardziej zbliżony do oryginału. Czy oprócz "ox heart" była nazwa odmiany, kiedy kupowałeś nasiona? Bawole serce/bycze serce to raczej typ pomidora a nie nazwa odmiany.

A czy ma znaczenie sposób zapylania; jeżeli kwiat A zapylę kwiatem B (i odwrotnie) powstanie takie samo F1 w obu przypadkach ?

Zdravko, oczywiście, że ma znaczenie. Rośliny będą się różnić. To tak jakby rodzeństwo Anna i Jan Nowak poślubiło rodzeństwo Katarzynę i Stanisława Kowalskich. Obydwa małżeństwa będą miały dzieci ale mimo to dzieci będą różne, prawda?
Mamy przecież geny matczyne i ojcowskie, i one są różnie przekazywane.

do własnych krzyżówek mi daleko ale mam pytanie pewnie bardzo głupie albo czytałem bez zrozumienia, czy zapylając kwiat inną odmianą otrzymam już owoc o innych cechach czy dopiero nasiona w nim będą miały te cechy i w następnym sezonie pojawią się zmiany

Dopiero rośliny lwyhodowane z nasion pobranych z zapylonego inną odmianą owocu będą miały inne cechy.

Wszystko powoli staje się jasne. Zebrałam nasiona paru fajnych sklepowych pomidorków i teraz wiem jak z nimi postępować.
Dziękuję

Super pomysł, naszukałem sie tego dłuuugo.
Bardzo pożyteczne kompendium wiedzy.
Dzięki Ci wielkie!!!

Szkoda ze przy liście genów niema informacji które są dominujące.

Jako czynny belfer składam wyrazy podziwu i oczywiście dziękuję za przystępne podanie tak ważnych informacji. W następnym roku spróbuję poeksperymentować. Ten rok jest i tak trudny, ZZ, SZW, brunatna plamistość liści, z którymi czasami przegrywam walkę przy pojedynczych krzewach, skutecznie zniechęcają do jakichkolwiek działań. Nie mam też specjalnie na czym eksperymentować, ponieważ wiązałoby się to najprawdopodobniej z pobraniem zarażonego materiału. Ale w następnym roku spróbuję. Mam swoich faworytów, wiem już czego szukać. Dziękuję raz jeszcze.

Podziękowania dla Misiula za doskonały, merytoryczny wątek.

Po raz pierwszy próbuję uratować ciekawe rozszczepienia F2 hybrydy F1.

Poszukując informacji o genetyce pomidora dotarłem w moich poszukiwaniach na stronę wartą polecenia:
www.kdcomm.net/~tomato/culture.htm
Materiał angielskojęzyczny - jednak z 'automatycznym tłumaczeniem' też powinno się udać doczytać wielu ciekawostek.

Moi drodzy, wybaczcie bezczynność w tym wątku jednak... najważniejsze "podstawy" zostały już wyłożone... mogłabym kontynuować, ale zrobiłby się w tego wątku raczej wątek naukowy.

Co do listy genów i wskazówki, że dobrze byłoby określić, który jest dominujący... ciężka to praca, bo sytuacja zmienną jest. W zależności co ze sobą krzyżujemy to poszczególne cechy dominują - jeśli mogą - tzn. jeśli występują u jednej z krzyżowanych odmian, lub u dwu na raz. Nie doszłam jeszcze do wszystkiego, ale obserwuję zawzięcie...



Na deser, może się powtórzę, ale wrzucę zdjęcia dla przykładu "rozrzutu" dziedziczenia cech w pokoleniu F2 - będzie obrazowo:

Na tapecie krzyżówka Kozuli K/117 (Black Zebra x Copia)F2

Rodzice: Black Zebra - krzyżowka czarnego pomidora z Green Zebra; Copia - krzyżówka Marvel Stripe i Green Zebra... Wspólny mianownik Green Zebra

Mamy tu więc ogromną ilość rozszczepień bo:

Black Zebra to raczej pomidor okrągławy, ciemna "czarna" zebra z zielonym zebrowaniem,
Copia to befsztyk, żółty z czerwonym zebrowaniem i czarno zielonymi przodkami ...

Z takiej krzyżówki można wyhodować niezliczoną liczbę odmian, w pokoleniu F2 każdy krzak rodził inne owoce:

Pozwolisz, ze dołożę też swoje: