Forum Ogrodnicze Oaza

Dżdżownice przyczyniają się do żyzności gleby wspomagając jej napowietrzenie. Uczestniczą w rozkładzie pozostałości roślin, przyspieszają mineralizację substancji organicznych, usuwają chorobotwórcze grzyby i bakterie, nicienie, a przez to stymulują rozwój roślin.

Są one najbardziej aktywne wiosną i jesienią ze względu na większą wilgotność gleby. Okresy suszy czy nagłe silne mrozy po ciepłych mogą przyczynić się do wyginięcia dżdżownic, wtedy kokony z jajami zapewniają odtworzenie populacji.

Najważniejszym czynnikiem wspomagającym ich rozwój jest zapewnienie resztek roślin na powierzchni gleby. Mlczowanie gleby, zwłaszcza późną jesienią i zimią ma korzystny wpływ na dżdżownice. Na swojej działce zauważyłam, że dżdżownice gromadzą się licznie w miejscach, gdzie jest rozłożona warstwa wilgotnej tektury (latem były to pułapki na ślimaki bezmuszlowe) lub rozkładające się płaty kory.

Międzyplony wspomagają dżdżownice glebowe dzięki utrzymywaniu w glebie systemu korzeniowego. Do silnego wzrostu populacji dżdżownic przyczyniają się uprawy roślin strączkowych i mieszanek koniczyny z trawami, korzystny wpływ wywiera również facelia.

c.d.n.

Dżdżownice rozmnażają się poprzez kokony z jajami. Są to żółtawe kuleczki z jakby pergaminową otoczką, trochę przypominają kapsułki z tranem, czy vit. D. Wewnątrz nich znajduje się od jednego do 20 jaj. W sprzyjających warunkach dżdżownice wytwarzają ok. 40 kokonów rocznie.

Kokony są składane do gleby w korytarzach, młode dżdżownice wylęgają się z nich po 3 lub więcej tygodniach, w zależności od panujących warunków. Gdy rozsypując na rabatach kompost zauważycie takie kuleczki, warto je obsypać ziemią, aby nie wyschły.

Dżdżownice można podzielić na różne grupy ze względu na tryb życia jaki prowadzą.

Dżdżownice, które żyją i zdobywają pokarm w glebie, pod powierzchnią, są nazywane endogenicznymi lub glebożernymi.

Aporrectodea calignosa, dżdżownica zwyczajna, dżdżownica szara jest najczęściej występującym gatunkiem dżdżownicy. jej ciało jest bladoróżowe, wzdłuż ciała przybiera ono różne odcienie.

Prowadzi ona podziemny tryb życia, odżywia się ziemią, trawiąc zawartą w niej substancję organiczną, łatwo rozkładające się elementy w stanie rozkładu i mikroorganizmy. Dżdżownica zwyczajna przebywa często w pobliżu korzeni roślin, gdzie odżywia się obumarłymi częściami korzeni.

Dżdżownica zwyczajna nie zakłada trwałego systemu korytarzy, lecz wędruje pod powierzchnią śćółki lub rozluźnionej gleby, przeważnie na głębokości 0-15 cm, produkując duże ilości odchodów.

Obserwacje laboratoryjne wykazały, iż dżdżownica o wadze 1 g może przekopać dziennie korytarz o długości około pól metra i wydziela około 4 g strawionej ziemi (Martin 1982).
Podczas suszy lub mrozów dżdżownica zwyczajna przechodzi w stan spoczynku i spędza niedogodny okres w podziemnej kryjówce.

Najczęściej występuje ona na glebach lekkich, piaszczystych, pod warunkiem, że znajduje tam dużą ilość substancji organicznych. Nie pojawia się natomiast w miejscach o znacznym zakwaszeniu gleby.

Dżdżownice, które żyją i żerują na powierzchni, a czasem tylko w warstwie ściółki są nazywane epigenicznymi (powierzchniowymi).

W warstwie ściółki organicznej lub tuż pod jej powierzchnią bytują dżdżownice: Aporrectodea rosea, Dendrobaena octaedra, Dendrobaena attemsi, Dendrodrilus rubidus, Eiseniella tetraedra, Eisenia foetida, Heliodrilus Oculatus, Lumbricus castaneus, Lumbricus rubellus, Lumbricus Festivus, Lumbricus friendi, Satchellius mammalis. Podczas wiosny i jesieni przebywają one w warstwie do 10 cm, latem, gdy powierzchnia gleby się wysusza, schodzą do niższych warstw gleby.

Dżdżownice epigeniczne chętnie zamieszkują w kompostnikach, w których znajdują ogromną ilość
rozkładającej się, butwiejącej materii organicznej. A oto kompost z dżdżownicami, który sfotografowała w swoim ogrodzie Dorciaj:

Świat Dorci 2013 - forumogrodniczeoaza.pl/index.php/forum/3...013?start=792#197648


Oprac. na podstawie Edwards, C.A. and R. Lofty. The biology of earthworms. London 1977
lumbricidae.w.interia.pl/trybzycia.html

Dżdżownice prowadzące podziemny tryb życia - Anecic Earthworms

Lumbricus terrestris - dżdżownica ziemna, rosówka jest największą dżdżownicą występującą w Polsce.

Prowadzi ona podziemny i nocny tryb życia, wychodząc na powierzchnię gleby, aby zdobywać pożywienie. Zakłada ona system korytarzy, w których się osiedla. Korytarz główny prowadzi pionowo w dół aż do stale wilgotnej warstwy gleby, jego długość zależy od poziomu wód gruntowych i może sięgać 2 do 6 m głębokości.

Rozgałęzia się on na wiele korytarzy poziomych, z których część prowadzi do powierzchni.

Otwór do tunelu rosówki



Raz wykopany tunel mieszkalny jest wykorzystywany przez jedną dżdżownicę wiele lat.
Z biegiem czasu na ścianach tunelu z wydzielonego przez dżdżownicę śluzu i odchodów powstaje wyściółka próchnicza.

Tunele zamieszkiwane przez rosówki przyczyniają się do zwiększonego zaopatrywania w substancje odżywcze roślin korzeniących się w głębszych warstwach ziemi.

Dżdżownica rosówka poszukuje pożywienia na powierzchni ziemi, wciągając resztki roślin do swoich tuneli. Odżywia się ona nadgniłymi częściami roślin, ściółki, bakteriami i grzybami biorącymi udział w rozkładzie resztek roślinnych. Często, gdy ma sprzyjające warunki, przebywa przy wylocie tunelu pod okryciem z liści, częściowo kryjąc się w ziemi.






Dżdżownica ziemna jest aktywna przez cały rok, gdy na powierzchni panują niekorzystne warunki, jest zbyt zimno lub zbyt sucho, kryje się głębiej. Lumbricus terrestris osiedla się w miejscach, gdzie jest sporo rozkładających się resztek roślinnych, a jej korytarze nie są niszczone, gleba nie może być też zbyt kwaśna, pH musi być wyższe niż 5.

Najczęściej te dżdżownice można spotkać na glebach gliniastych. W lekkich piaszczystych glebach dżdżownica ziemna występuje tylko pojedynczo, gdyż nie ma możliwości utworzenia tam trwałych korytarzy.

Do głęboko kopiących dżdżownic zalicza się również Aporrectodea longa. Występuje ona w glebach alkalicznych, na terenach, gdzie jest dużo substancji organicznej, w ogrodach, na łąkach oraz na gruntach ornych, gdzie przyoruje się resztki roślinne po zbiorach.

Z obserwacji swojego kompostownka: do powyzszych postów dodam,że w trakcie żerowania tj.w okresie wczesnej wiosny do późnej jesieni dżdżownice w poszukiwaniu pożywienia wchodzą pod powierzchnię sterty kompostowej do wysokości 1m.Znajdowałem je tuż przy powierzchni,w bryłach nieprzetworzonej jeszcze materii(oczywiście wilgotnej).W części przerobionej dżdżownic już nie było.Niestety w okresie zimowym nie wiem jak się zachowują,ponieważ oprócz dokładania odpadów kuchennych,nic więcej nie robię.W innym poście postawiłem tezę,że dżdżownice same napowietrzają stos kompostowy,niestety nie wiem w jakim stopniu i czy wystarczająco.Świetne żyjątka.
U mnie do kompostownika,gdzie zbieram odpady wchodzą od spodu,a więc penetrują cały stos kompostowy do miejsca ostatnich kęsów jedzonka.

Teraz trochę teorii o dżdżownicach kompostowych, informacje o warunkach laboratoryjnych ich hodowli mogą być zniechęcające, praktyka okazuje się znacznie prostsza

forumogrodniczeoaza.pl/index.php/forum/1...obi?start=216#204008

Dżdżownice kompostowe to takie, które chętnie zasiedlają ciepłe i wilgotne środowisko z dostawami świeżego materiału organicznego. Bardzo szybko zużywają ten surowiec, a także rozmnażają się bardzo szybko. Taki sposób życia najczęściej prowadzą dżdżownice epigeniczne. (epigeiczne).

Najbardziej obiecującymi gatunkami dżdżownic do produkowania wermikompostu są dżdżownice epigeniczne (epigeiczne), takie jak: Eisenia foetida, Eisenia Andrei, Dendrobena Veneta, Eudrilus eugeniae i Perionyx excavatus.

Służą one do produkcji vermikompostu a także do utylizacji różnych substancji odpadowych przemysłu spożywczego, ścieków komunalnych, rolniczych.

W naturze żyją w organicznej warstwie gleby, w ściółce, przede wszystkim wśród grubej warstwy cząstek materii organicznej.

Charakterystyczną cechą tych gatunków jest wysoka rozrodczość, gdyż dżdżownice te są bardziej narażone na czynniki zewnętrzne, niż dżdżownice bytujące pod ziemią.
Epigeniczne gatunki dżdżownic posiadają też naturalną zdolność do kolonizowania organicznych odpadów, cechuje je wysoki wskaźnik konsumpcji, gdyż w populacji istnieje bardzo duża ilość młodych dżdżownic, trawienie i przyswajanie różnorodnych substancji organicznych, tolerancja wobec szerokiej gamy czynników środowiskowych.

Eisenia fetida  i Eisenia Andrei  to gatunki dżdżownic najczęściej przydatne w kompostowaniu , ich cykle życia są krótkie, ale zachowują żywotność w szerokim zakresie temperatur i wilgoci.

Oba gatunki różnią się nieco ubarwieniem, ale są morfologicznie podobne, ich wymagania są również bardzo podobne. Ich cykle reprodukcyjne nie różnią się znacząco, choć tempo wzrostu i rozrodczości jest nieco wyższe u Eisenia Andrei. Niektórzy Eisenia fetida  i Eisenia Andrei traktują jako jeden gatunek, jednak badania DNA poświadczają o odrębności genetycznej.

Cykl życia populacji Eisenia fetida  i Eisenia Andrei w różnych odpadach organicznych został zbadany przez kilku autorów (Watanabe i Tsukamoto 1976; Hartenstein in. 1979, Edwards 1988; Reinecke i Viljoen 1990; Domínguez et al. 2000; Monroy in. 2006).

Optymalna temperatura dla wzrostu obu gatunków wynosi 25°C przy optymalnej wilgotności 85%. W takich warunkach młode dżdżownice wylęgają się z kokonu po upływie 20 do 60 dni inkubacji, osiągają dojrzałość płciową po 85-150 dniach. Wskaźnik reprodukcji wynosi ok. 10 szt. co tydzień, w idealnych warunkach przeżywalność wylęgu wynosi 72% -82%, a liczba młodych dżdżownic z 1 kokonu waha się od 2,5 do 3,8 szt. w zależności od temperatury.

W kontrolowanych warunkach średni czas życia tych dżdżownic to 594 dni w temperaturze 18°C i 589 dni w temperaturze 28°C. Maksymalna długości życia waha się między 4,5 i 5 lat, chociaż w naturalnych warunkach jest znacznie krótsza. Minimalna tolerowana temp. otoczenia to 0°C a maks. 35 ° C . Pamiętać jednak należy, że w procesie kompostowania zachodzą procesy prowadzące do wzrostu temperatury.

Dżdżownice Eisenia fetida  i Eisenia Andrei przetwarzają bardziej efektywnie odpady w relatywnie wąskim zakresie korzystnych warunków środowiskowych. Jeśli te granice są znacznie przekroczone, dżdżownice mogą przenieść się do bardziej odpowiednich stref w odpadach lub częściowo wyginąć. W sytuacji pogorszenia się warunków życiowych dżdżownic odpady są przetwarzane bardzo wolno.

Temperatury poniżej 10°C na ogół prowadzą do obniżenia aktywności życiowej, a poniżej 4°C , ustaje całkowicie produkcja kokonów i rozwój młodych dżdżownic. W ekstremalnych warunkach temperaturowych dżdżownice tendencję do hibernacji i migrują do głębszych warstw kompostu. Dżdżownice te mogą częściowo dostosować się do temperatury jesienią i przetrwać zimę, ale nie mogą przetrwać długich okresów mrozu, chyba że są przed mrozem chronione.

Niekorzystny wpływ wysokich temperatur powyżej 30 ° C na większości gatunków dżdżownic jest pośredni, ponieważ wysokie temperatury aktywizują dzielność bakterii w podłożu, co z kolei ogranicza ilość dostępnego tlenu.

Istnieje silny związek pomiędzy zawartością wilgoci odpadów organicznych, a tempem wzrostu dżdżownic. W systemach wermikompostowania, optymalna wilgotność podłoża jest określana na poziomie od 50% do 90%.

Dla Eiseni fetida i E. Andrei korzystniejsza jest wilgotność w odpadach organicznych od 80% do 90%, w takich warunkach rosną one szybciej.

Większość epigenicznych dżdżownic jest stosunkowo odporna na zakres pH i tolerują poziom pH od 5 do 9, ale mając wybór poruszają się w kierunku materiału o obniżonym pH, z preferencją pH 5,0.

Dżdżownice nie posiadają narządów oddechowych, tlen i dwutlenek węgla przenikają przez powłoki całej powierzchni ciała. Z tego względu dżdżownice są bardzo wrażliwe na warunki beztlenowe. Eiseni fetida migrują gromadnie, gdy w podłożu nagromadziło się zbyt dużo dwutlenku węgla lub siarkowodoru albo, gdy wyczerpał się tlen.

Wszystkie dżdżownice są bardzo wrażliwe na działanie amoniaku, nie mają szansy przeżyć w odpadach organicznych zawierających wysoki poziom tego kationu (np. świeże śmieci, niezleżały obornik). Giną również w odpadach zawierających duże ilości soli nieorganicznych.

Odpady organiczne zawierające wysoki poziom amoniaku mogą być karmą dla dżdżownic po usunięciu amoniaku poprzez okres wstępnego kompostowania.

Badania dotyczące zagęszczenia obsady i karmienia pokazują, że optymalny poziom to 1,60 kg dżdżownic/m² oraz 1,25 kg masy pokarmowej/na kg dżdżownic/na dzień dla produkcji wermikompostu. To samo zagęszczenie ale zmniejszenie porcji do 0,75 kg pokarmu/kg-dżdżownic/dzień spowodowało zmniejszenie ilości wermikompostu, ale też jego dokładniejsze przetrawienie.

Oprac. na podstawie Biology and Ecology of Earthworm. Species Used for Vermicomposting,
Jorge Dominguez and Clive A. Edwards, © 2011 by Taylor & Francis Group, LLC

Mnie jako wędkarza dżdżownice interesują jeszcze z innego powodu, bo stanowią doskonałą przynętę i zanętę na ryby. Więc posiadając kompostownik mam dwa w jednym,doskonały nawóz i przynętę na ryby.Pozdrawiam wędkarzy i nie tylko!!

Otóż to, wiedzą o tym również wędkarze ze Stanów, a że wolą kupować dżdżownice europejskie,
powoli dokonuje się inwazja naszych rosówek na kontynent amerykański i ekologom oraz biologom do śmiechu nie jest. W kilku miejscach rozpoczyna się ARMAGEDON dżdżownicowy dla przyrody:)

Europejskie dżdżownice zasiedliły niektóre tereny w lasach obszaru Wielkich Jezior, gdyż niewykorzystane przez wędkarzy były wyrzucane na ziemię. W tym rejonie nie było wcześniej żadnych dżdżownic. Ich obecność zmienia profil glebowy, pierwotnie były to gleby jałowe o kwaśnym odczynie z grubą ściółką poprzerastaną grzybnią.
Dżdżownice pożerają tę ściółkę, odżywiają się też mikroorganizmami, likwidując specyficzne dla tego rejonu grzyby, mocno nawożą ziemię azotem. Prowadzi to wyginięcia szeregu roślin. Wyginęła niemal całkowicie rzadka paproć - Botrychium mormo, marnieją sadzonki klonu cukrowego.

Myślę,że nasze również "kumają" się np.z kalifornijskimi.Ciekawe co z takiego związku powstaje(jeśli coś wogóle).Jak bardzo są pracowite i pewnie"piękne"?

Z tego, co czytałam o dżdżownicach, krzyżowanie się międzygatunkowe nie występuje, czasem zaobserwowano sporadyczne przypadki, ale na ogół z kokonu 'międzygatunkowego' nic się nie wylęgało, a jeśli już pojawił się jakiś mieszaniec, był zdecydowanie słabszy i nie wydawał potomstwa.

Próby krzyżowania podejmowano, bo niektóre dżdżownice mają krótki okres inkubacji, inne mnóstwo młodych w kokonie, jedne są bardzie odporne na chłód, inne lubią dużo wilgoci, stworzenie mieszańca, który miałby większość z tych cech dałoby nieograniczone możliwości utylizowania śmieci i różnych odpadów

W moim kompostowniku są jakieś takie mniejsze czerwone podobne do dżdżownic.Wędkarze wysoko sobie je cenią.

To może być Dendrobena veneta lub Lumbricus castaneus. Dendrobena jest często nazywana czerwonym robakiem i jest często hodowana właśnie dla wędkarzy:)

Prowadzono też prace, które miały pokazać, w jakich warunkach dżdżownice najefektywniej przetwarzają odpady na vermikompost.

Kompostowiec różowy (Eisenia fetida) popularnie zwana dżdżownicą kalifornijską, osiąga największą masę przy wilgotności kompostowanej masy 80%-85%, znacznie mniejsze są przy wilgotności w granicach 70%-75%. Dzieje się tak dlatego, że dżdżownice chłonąc wodę powiększały swoją masę, ale doprowadziło do tego, ze stały się słabsze, mniej ruchliwe, drążyły mniejszą ilość kanałów przetwarzały mniejszą ilość masy organicznej.

Z kolei dżdżownice przebywające w podłożu o wilgotności 70%-75% mają większy apetyt, a w związku z tym produkują więcej vermikompostu.

Optymalny zakres temperatur dla procesu wermikompostowania waha się od 22 do 25ºC, Jeżeli w kompostowanej pryzmie temperatura na dłuższy okres czasu podniesie się się powyżej 35^oC, dżdżownice będą mocno osłabione lub nawet mogą wyginąć.

Oprac. na podstawie: Wpływ dżdżownic o określonej masie jednostkowej na zawartość materii organicznej w podłożu hodowlanym.

Kilku badaczy (C. A. Edwards, S.C. Tiwar, M. Iordache, I. Borza) zajęło się analizą warunków, jakie sprzyjają rozwojowi dżdżownic w glebie.

Populację dżdżownic ziemnych (Lumbricus terrestris) znacznie zmniejsza stosowanie na polach orki, gdyż niszczy ona tunele, w których żyją dżdżownice a ponadto ostry lemiesz pługa uszkadza dżdżownice.

Ilość dżdżownic w glebie radykalnie obniża się pod wpływem zakwaszania gleby, najbardziej korzystne pH to 6,5-7,5, poza tymi wartościami populacja zmniejsza się.

Prowadzono również badania (M. Iordache, I. Borza) nad wpływem różnego rodzaju nawożenia gleby na populację dżdżownic, obserwacje te były prowadzone w 33 letnim i 14 letnim cyklu, więc wynik wydaje się miarodajny.



Z powyższej tabeli wynika, że ilość dżdżownic i ich masa zwiększyła się, gdy ziemia była nawożona nawozami organicznymi i mineralnymi NPK w postaci mocznika, superfosfatu, chlorku potasu.

Najmniejsze natomiast wartości odnotowano na działkach kontrolnych, pozbawionych jakiegokolwiek nawożenia.

Dodatnia korelacja pomiędzy ilością dżdżownic i całkowitą zawartością azotu w glebie wskazują, że istnieją ścisłe związki pomiędzy nieorganicznym nawożenia azotem, wzrostem roślin i zwiększonym rozmnażaniem się dżdżownic. Materia organiczna, która pozostaje po zebraniu plonów z bujnie rosnących roślin, zapewnia korzystne warunki do życia i rozmnażania się dżdżownic. Ponadto śluz wydzielany przez dżdżownice zawiera dużą ilość azotu. Tak więc dla dżdżownic korzystne są gleby bogate w ten pierwiastek. Badania wykazały też, że dodatek nawozów zawierających fosfor spowodował znaczący wzrost liczby dżdżownic.

Oprac. na podstawie:
S.C. Tiwar, Effects of organic manure and NPK fertilization on earthworm activity in an Oxisoi. Microbial Ecology Laboratory, Department of Botany, North-Eastern Hill University, Shillong
M. Iordache, I. Borza, Relation between chemical indices of soil and earthworm abundance under chemical fertilization. Banat University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine, Timişoara

Znalazłam też bardzo ciekawe opracowanie dotyczące wpływu jednego z insektycydów na ddżownice:

Mariola Garczyńska, Joanna Kostecka, WPŁYW INSEKTYCYDU NOMOLT 150SC STOSOWANEGO PRZECIWKO MUCHÓWKOM W SKRZYNKACH EKOLOGICZNYCH NA CECHY DŻDŻOWNIC EISENIA FETIDA

Stwierdzono, że Nomolt 150SC ograniczał liczebność larw muchówek w kompostowanej masie o około 40%. Dżdżownice żyjące w kompoście, w którym zwalczano muchówki tym preparatem miały nieco zmniejszone tempo przerabiania masy kompostowej, w porównaniu z ddżownicami, które nie były narażone na ten preparat.

Badany insektycyd, w okresie badania, nie miał wpływu na średnią liczebność i biomasę dżdżownic, natomiast wywierał istotny wpływ na ich kolejne pokolenie. Złożone w kontakcie z insektycydem kokony były mniej liczne o 10% w porównaniu do pojemników kontrolnych i miały istotnie niższą masę.

Mniej dżdżownic wykluwało się z takich kokonów, mniej ich przeżywało, gdyż młode organizmy są bardziej wrażliwe na toksyczne działanie preparatu.

Hiacynta napisała:

Alinko.
Wobec tego mam do Ciebie takie pytania:

1)Jakie czynniki towarzyszące obecności dżdżownicy europejskiej zmieniają profil glebowy na tamtejszych terenach?
2)O jakich mikroorganizmach jest mowa w ściółce na jałowych glebach o kwaśnym odczynie?
Oraz pytanie ogólne:
Czy w swoich materiałach znalazłaś może wiadomość jaka uśredniona ilość Lumbricus terrestris wykazuje swoją aktywność w glebie próchnicznej na pow 1hektara.

Waldku, wszystkie odpowiedzi na swoje pytania przedstawiłeś w zacytowanym tekście.

Dżdżownice powodują, że ziemia jest mocniej nawieziona azotem, niż było to przez kilkaset stuleci wcześniej, dżdżownice pożerają ściółkę, odsłaniając ziemię, co utrudnia rozwój mikroorganizmów - specyficznych dla tego rejonu grzybów, niestety nazw nie wspomnę, ale mogę poszperać w materiałach, jeśli to jest takie ważne Dodatkowo dżdżownice też te grzyby podjadają. To powoduje, że giną rośliny, które właśnie potrzebowały wydzielin produkowanych przez te grzyby (mikroorganizmy).
Dodatkowo inwazyjność dżdżownic potęguje fakt, że nie mają w tamtym rejonie naturalnych wrogów, więc rozmnażają się w szybkim tempie.

Z dżdżownicowych ciekawostek

1 tona dżdżownic w ciągu 5 dni przerabia tonę odpadków organicznych na kompost.

Badania dotyczące liczebności dżdżownic w glebie prowadzono m.in. w Estonii.
Najwięcej dżdżownic naliczono w glebach pseudobielicowych (107,1 ± 22,4 szt./ m² średnio ważyły one 47,7 ± 14,2 g/ m² ), co na hektar daje około 650000 szt. dżdżownic, które ważą ok. 310 kg.


Najmniej dżdżownic naliczono w kamienistych rędzinach (47,9 ± 11,3 szt./m², 12,2 g/ m²)

W glebach uprawnych poziom wilgoci w granicach 10-20% wydaje się być najbardziej odpowiedni dla dżdżownic, odnotowywano ich średnio 68,4 ± 14,6 szt./ m².

Ilość ta zmniejszała się do 19,8 ± 12,8 jednostek/ m² przy poziomie wilgoci mniejszej niż 10%, a przy wilgotności gleby 20 % ilość dżdżownic wynosiła 44,0 ± 16,5 jednostek/ m².

Okresowe osuszanie zmniejsza ilość dżdżownic.

---

edit

Doczytałam też, że W ciągu roku, dżdżownice żyjące na polu o powierzchni 1 hektara mogą przepuścić przez swój przewód pokarmowy ok. 7 tys. kg gleby, resztek roślinnych.